Το Εκτελεστικό Συμβούλιο (ΕΣ) της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ) συνεδρίασε σήμερα για να εξετάσει τα ομόφωνα συμπεράσματα της Ολυμπιακής Συνόδου Κορυφής (9 Δεκεμβρίου 2022), η οποία εντάσσει τους ηγέτες όλων των εμπλεκόμενων μερών του Ολυμπιακού Κινήματος και της Διεθνούς Παραολυμπιακής Επιτροπής (ΔΠΕ).

Έπειτα από αυτή τη Σύνοδο Κορυφής, πραγματοποιήθηκαν κλήσεις διαβούλευσης με τα μέλη της ΔΟΕ, το παγκόσμιο δίκτυο εκπροσώπων των αθλητών, τις Διεθνείς Ομοσπονδίες (ΔΟ) και τις Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές (ΕΟΕ) στις 17 και 19 Ιανουαρίου 2023.

Οι συζητήσεις περιείχαν τρία μέρη: πρώτον, τις κυρώσεις κατά του κράτους και της κυβέρνησης της Ρωσίας και της Λευκορωσίας. Δεύτερον, την αλληλεγγύη του Ολυμπιακού Κινήματος προς τους Ουκρανούς αθλητές και την Ουκρανική Ολυμπιακή κοινότητα. Τρίτον, την πιθανή πρόσβαση σε αθλητικούς αγώνες για μεμονωμένους αθλητές με ρωσικά ή λευκορωσικά διαβατήρια.

1. Όσον αφορά τις κυρώσεις, οι συμμετέχοντες σε κάθε πρόσκληση διαβούλευσης επιβεβαίωσαν ομόφωνα και ζήτησαν την ενίσχυση των κυρώσεων που ήδη ισχύουν:
α. Καμία ΔΟ ή ΕΟΕ δε διοργανώνει ή υποστηρίζει τη διοργάνωση διεθνών αθλητικών αγώνων στη Ρωσία ή τη Λευκορωσία.
β. Καμία σημαία, ύμνος, χρώματα ή οποιοδήποτε άλλο διακριτικό αυτών των χωρών δεν εμφανίζεται σε καμία αθλητική διοργάνωση ή αγώνα, και σε οποιοδήποτε σημείο του συνόλου του χώρου διεξαγωγής των αγώνων.
γ. Κανένας αξιωματούχος της κυβέρνησης ή του κράτους της Ρωσίας και της Λευκορωσίας δεν πρέπει να προσκαλείται ή να διαπιστεύεται σε οποιαδήποτε διεθνή αθλητική εκδήλωση ή συνάντηση.

2. Όσον αφορά την αλληλεγγύη με τους Ουκρανούς αθλητές και την Ουκρανική Ολυμπιακή κοινότητα, υπήρξε επίσης ομόφωνη υποστήριξη προς:
α. Τη συνέχιση, ακόμη και την ενίσχυση της πλήρους και ακλόνητης δέσμευσης για αλληλεγγύη προς τους Ουκρανούς αθλητές και την Ουκρανική Ολυμπιακή κοινότητα, προκειμένου να υπάρξει μια ισχυρή ομάδα από την ΕΟΕ της Ουκρανίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες Παρίσι 2024 και στους Ολυμπιακούς Αγώνες Milano Cortina 2026.
β. Την ενθάρρυνση του συνόλου των ΔΟ, ΕΟΕ και των διοργανωτών αθλητικών αγώνων και διοργανώσεων να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διευκολύνουν την εκπαίδευση, την προετοιμασία και τη συμμετοχή Ουκρανών αθλητών σε διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις.

3. Όσον αφορά τους μεμονωμένους αθλητές με ρωσικά ή λευκορωσικά διαβατήρια, η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων σε κάθε μία από τις διαβουλεύσεις εξέφρασε τα ακόλουθα:
α. Ισχυρή δέσμευση στην ενωτική αποστολή του Ολυμπιακού Κινήματος ζητώντας και ενθαρρύνοντάς το να ανταποκριθεί σε αυτήν την ενωτική αποστολή, ιδιαίτερα σε αυτούς τους καιρούς διχασμού, αντιπαράθεσης και πολέμου.
β. Σεβασμός στα δικαιώματα όλων των αθλητών ώστε να αντιμετωπίζονται χωρίς καμία διάκριση, σύμφωνα με τον Ολυμπιακό Χάρτη. Οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να αποφασίζουν ποιοι αθλητές μπορούν να συμμετέχουν σε ποιους αγώνες και να καθορίζουν ποιοι αθλητές δεν μπορούν να συμμετέχουν.
γ. Κανένας αθλητής δεν πρέπει να εμποδίζεται να αγωνιστεί μόνο και μόνο λόγω του διαβατηρίου του.
δ. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω οδός για τη συμμετοχή των αθλητών σε αγώνες υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
ε. Τέτοιες αυστηρές προϋποθέσεις είναι:
i. Οι αθλητές να συμμετέχουν σε αγώνες ως «ουδέτεροι αθλητές» και σε καμία περίπτωση να μην αντιπροσωπεύουν το κράτος τους ή οποιονδήποτε άλλο οργανισμό της χώρας τους, όπως συμβαίνει ήδη στα επαγγελματικά πρωταθλήματα, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, και σε ορισμένα ατομικά επαγγελματικά αθλήματα.
ii. Να συμμετέχουν μόνο αθλητές που σέβονται πλήρως τον Ολυμπιακό Χάρτη. Αυτό σημαίνει συγκεκριμένα: πρώτον, μόνο όσοι δεν έχουν ενεργήσει ενάντια στην ειρηνευτική αποστολή της ΔΟΕ υποστηρίζοντας ενεργά τον πόλεμο στην Ουκρανία θα μπορούν να αγωνιστούν. Δεύτερον, μόνο αθλητές που συμμορφώνονται πλήρως με τον Παγκόσμιο Κώδικα Αντιντόπινγκ και όλους τους σχετικούς κανόνες και κανονισμούς κατά του ντόπινγκ θα είναι επιλέξιμοι για συμμετοχή. Πρέπει να διενεργούνται ατομικοί έλεγχοι για όλους τους συμμετέχοντες αθλητές.
στ. Σε περίπτωση που οποιοσδήποτε αθλητής δεν τηρήσει τα κριτήρια επιλογής ή δε δύναται να τηρήσει τους αυστηρούς όρους συμμετοχής όπως ορίζονται παραπάνω, η ΔΟ ή/και ο εμπλεκόμενος διοργανωτής αθλητικών εκδηλώσεων θα πρέπει να τον απομακρύνει αμέσως από τον αγώνα, να προχωρήσει σε αναστολή της συμμετοχής του από επόμενους αγώνες και να αναφέρει το περιστατικό στη ΔΟΕ για περαιτέρω λήψη μέτρων και κυρώσεων.
ζ. Χαιρετίζει και εκτιμά την προσφορά του Ολυμπιακού Συμβουλίου της Ασίας να δώσει σε αυτούς τους αθλητές πρόσβαση σε Ασιατικούς αγώνες.

Η συντριπτική πλειοψηφία σε κάθε μία από τις διαβουλεύσεις ζήτησε από τη ΔΟΕ να συνεχίσει τη διερεύνηση της προαναφερθείσας ιδέας μέσω διμερών διαβουλεύσεων, με κάθε Διεθνή Ομοσπονδία να είναι η μόνη αρχή υπεύθυνη για τους διεθνείς αγώνες της.

Οι συνομιλίες των συμμετεχόντων ενημερώθηκαν από μια σειρά εγγράφων, συμπεριλαμβανομένων, ενδεικτικά, των εξής:
1. Επιστολή του Ειδικού Εισηγητή στον τομέα των πολιτιστικών δικαιωμάτων και του Ειδικού Εισηγητή για τις σύγχρονες μορφές ρατσισμού, τις φυλετικές διακρίσεις, τη ξενοφοβία και τη σχετική μισαλλοδοξία του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.

* Η επιστολή των Ειδικών Εισηγητών αναφέρει: «Εκφράζουμε, ωστόσο, σοβαρή ανησυχία για τη σύσταση να αποκλειστούν Ρώσοι και Λευκορώσοι αθλητές και αξιωματούχοι όπως κριτές, από διεθνείς αγώνες, με βάση αποκλειστικά την εθνικότητά τους, ως θέμα αρχής. Αυτό εγείρει σοβαρά ζητήματα μη διάκρισης».

2. Το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ A/77/L.28: «Ο αθλητισμός ως παράγοντας αειφόρου ανάπτυξης» που εγκρίθηκε με συναίνεση όλων των κρατών μελών του ΟΗΕ την 1η Δεκεμβρίου 2022, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Λευκορωσίας.

* Το ψήφισμα αναγνώρισε ότι οι μεγάλες διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις «πρέπει να πραγματοποιούνται στο πνεύμα της ειρήνης» και ότι «θα πρέπει να γίνεται σεβαστός ο ενοποιητικός και συμβιβαστικός χαρακτήρας τέτοιων διοργανώσεων».
* Υποστήριξε επίσης την πολιτική ουδετερότητα του Ολυμπιακού Κινήματος και «την ανεξαρτησία και αυτονομία του αθλητισμού, καθώς και την αποστολή της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής στην ηγεσία του Ολυμπιακού Κινήματος».
* Ανοίγοντας τη συζήτηση στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Πρόεδρος της 77ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών είπε: «Ενθαρρύνω όλα τα κράτη μέλη να διατηρήσουν το ενωτικό πνεύμα του αθλητισμού και του Ολυμπιακού Κινήματος. Είναι πολύ πιο ελπιδοφόρο για τον κόσμο εάν τα έθνη αγωνίζονται στο αθλητικό τερέν παρά στα πεδία μάχης. Το πρώτο μας κάνει πιο ευγενείς και πιο δυνατούς, το δεύτερο αφήνει πίσω του το θάνατο και την καταστροφή».

3. Έγινε αναφορά στο ζήτημα που σχετίζεται με τη συμμετοχή μεμονωμένων αθλητών από την πρώην Γιουγκοσλαβία στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης 1992.
* Την εποχή εκείνη – σε αντίθεση με τη σημερινή ισχύουσα κατάσταση – υπήρχαν κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών κατά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, καλώντας όλα τα κράτη μέλη να: «Λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουν τη συμμετοχή σε αθλητικές διοργανώσεις στην επικράτειά τους, ατόμων ή ομάδων που εκπροσωπούν την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας». Ωστόσο, ακόμη και κάτω από αυτό το καθεστώς κυρώσεων του ΟΗΕ, η συμμετοχή «Ανεξάρτητων «αθλητών» επετράπη στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης 1992.