Συμπληρώθηκαν σήμερα 19 ολόκληρα χρόνια από το αξέχαστο «έπος της Πορτογαλίας» όταν η εθνική ομάδα του Οτο Ρεχάγκελ κατέκτησε το Euro 2004 σημειώνοντας μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις όλων των εποχών στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο σε επίπεδο εθνικών ομάδων…

Ηταν τότε που ξεκίνησαν ως είθισται στην Ελλάδα, οι ατελείωτες δηλώσεις και υποσχέσεις όλων όσοι ενεπλάκησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο έπος, με τον πολιτικό κόσμο να προσπαθεί να πάρει σημαντικό μερίδιο από την επιτυχία και να υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια! Οι παράγοντες της ΕΠΟ, οι ιδιοκτήτες των ομάδων, προπονητές, ποδοσφαιριστές, είδαν την επιτυχία από άλλο μάτι. Όχι εκείνο που με μακροπρόθεσμο πλάνο θα έβγαζε το ελληνικό ποδόσφαιρο από την ανυπαρξία αλλά με την κοντόφθαλμη λογική, που διακρίνει πάντα τον Ελληνα: κέρδη εδώ και τώρα! Μόνο το σούπερ… γαλαξιακό πρωτάθλημα δεν υποσχέθηκαν. Λόγια, τα περισσότερα παραληρηματικού χαρακτήρα όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, που ειπώθηκαν μέσα στο μεθύσι της απίστευτης επιτυχίας. Από ουσία τίποτα.

Ο άθλος των διεθνών και του Οτο Ρεχάγκελ, πιστέψαμε όλοι, πως θα αποτελούσε την αφετηρία για να ανέβει επίπεδο το ελληνικό ποδόσφαιρο. Πως οι παράγοντες θα έβρισκαν χρυσή τομή, να δημιουργήσουν ένα ποιοτικό πρωτάθλημα μακριά από μίση κι έριδες, διαφθορά και ανυποληψία. Μάταια. Η εθνική λόγω του 2004 άντεξε μια δεκαετία. Γιατί σε συλλογικό επίπεδο, σε επίπεδο εγχώριων διοργανώσεων και παραγόντων, το ελληνικό ποδόσφαιρο πήγαινε και πάει μέχρι σήμερα χρόνο με το χρόνο, από το κακό στο χειρότερο. Οσο ήταν στον πάγκο της ο Οτο Ρεχάγκελ και μετά ο Φερνάντο Σάντος. Μετά την φυγή του Πορτογάλου το 2014, ξεκίνησε η ελεύθερη πτώση της Εθνικής, αφού στην ΕΠΟ όλοι ήθελαν να κάνουν κουμάντο σε αυτήν, να φτιάχνουν «μαγαζάκια» και «παραμάγαζα», να ανεβάζουν και να κατεβάζουν προπονητές και να προωθούν όποιον δικό τους παίκτη ήθελαν. 

Αρκετά χρόνια πριν είχε ξεκινήσει η ελεύθερη πτώση των ελληνικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Εκεί που η Ελλάδα έβγαζε τρεις ομάδες (τη μια μάλιστα απευθείας στους ομίλους) στο Τσάμπιονς Λιγκ και άλλες τρεις στο ΟΥΕΦΑ/Γιουρόπα Λιγκ, έφτασε να παίζουν οι εκπρόσωποι της στον Α’ προκριματικό αρχές Ιουλίου, όταν μέχρι τότε κοροϊδεύαμε τις ομαδούλες-χωριά από το Γιβραλτάρ, το Λουξεμβούργο, τα Φερόε που αναγκάζονταν να παίζουν κατακαλόκαιρο. Με εξαίρεση ορισμένες πολύ καλές πορείες του Ολυμπιακού στην Ευρώπη που συγκράτησαν την Ελλάδα στην πρώτη 20άδα της βαθμολογίας της ΟΥΕΦΑ, οι ελληνικές ομάδες δεν είχαν ούτε πλάνο, ούτε καν στόχο μια καλή πορεία στην Ευρώπη πλην ελαχίστων περιπτώσεων. 

Ο άθλος του 2004 έμεινε στα χαρτιά ως η πιο μεγάλη χαμένη ευκαιρία του ελληνικού ποδοσφαίρου, για πολλούς λόγους…

         Και διηγώντας τα να κλαις

Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές της νέας χιλιετίας, η Ελλάδα είχε το προνόμιο να εκπροσωπείται στο Τσάμπιονς Λιγκ, με τρεις ομάδες. Πλέον ούτε στα πιο τρελά μας όνειρα! Βλέπετε η χώρα βρισκόταν στην πρώτη δεκάδα της ΟΥΕΦΑ και τα μπόνους ήταν πολλά. Σταδιακά από τις απευθείας συμμετοχές στους ομίλους της διοργάνωσης, μείναμε με μια ομάδα στην κορυφαία διοργάνωση, χωρίς εκπρόσωπο στο Γιουρόπα Λιγκ και με τρεις ομάδες στην 3η τη τάξει διοργάνωση της ΟΥΕΦΑ, το Κόνφερενς Λιγκ. Ο βαθμός δυσκολίας χρόνο με τον χρόνο ανεβαίνει και τα εκατομμύρια απομακρύνονται. Με την πάροδο των χρόνων, οι ελληνικοί σύλλογοι έφθασαν εκεί που κάποτε κορόιδευαν τα… χωριά της Ευρώπης. Δηλαδή να ξεκινούν εδώ και 2-3 χρόνια από τον… Β’ προκριματικό γύρο παρέα με ομάδες από τη Μολδαβία, το Γιβραλτάρ, την Ισλανδία, τα Φερόε κλπ. 

Τη σεζόν 2004-05, την πρώτη μετά τον άθλο της Πορτογαλίας, είχαμε έξι ευρωπαϊκά εισιτήρια ως χώρα (τρία στο Τσάμπιονς Λιγκ και τρία στο Γιουρόπα) με τον πρωταθλητή να μπαίνει απευθείας στους ομίλους. Την σεζόν 2008-09 χάσαμε δύο ευρωπαϊκά εισιτήρια και από τη σεζόν 2014-15 επιστρέψαμε στα πέντε (δυο στους προκριματικούς του Τσάμπιονς Λιγκ και τρία εισιτήρια στο Γιουρόπα Λιγκ. Και όλα αυτά, πηγαίνοντας πιο πίσω σε προκριματικούς γύρους. 

Το θαύμα του 2004 με τον Οτο Ρεχάγκελ στον πάγκο είχε και συνέχεια παρά τις γκρίνιες για το… αντι-τουριστικό θέαμα της ομάδας. Η οποία επί των ημερών του Γερμανού, έφθασε να παίξει σε τελική φάση Μουντιάλ (το 2010 στη Ν. Αφρική), όπου πέτυχε τα πρώτα της γκολ και την πρώτη της νίκη στη διοργάνωση που ήταν το ζητούμενο (2-1 τη Νιγηρία), προκειμένου να σβήσει την ντροπή του 0-10 γκολ και τις τρεις ήττες σε ισάριθμα παιχνίδια του Μουντιάλ ’94 των ΗΠΑ. Επίσης μετείχε ως πρωταθλήτρια Ευρώπης στο Κύπελλο Συνομοσπονδιών, έπαιξε προημιτελικό στο Euro 2012, έφθασε ως το νο8 των εθνικών ομάδων της Ευρώπης και δυο φορές (2010, 2012) στην 11η της παγκόσμιας κατάταξης, κάτι που της έδωσε το δικαίωμα εκείνα τα χρόνια να έχει ευνοϊκές κληρώσεις!

Την σκυτάλη πήρε ο Φερνάντο Σάντος και η εθνική συνέχισε τις επιτυχίες με αποκορύφωμα το Μουντιάλ 2014 στη Βραζιλία, όπου για ένα χαμένο πέναλτι δεν βρέθηκε στα προημιτελικά! Κι ενώ όλη η χώρα καμάρωνε, στην ΕΠΟ δε άντεξαν αυτή την επιτυχία. Είχαν ήδη δρομολογήσει την έξοδο του Πορτογάλου τεχνικού, του έβαζαν διαρκώς εμπόδια και τον ανάγκασαν να αποχωρήσει. Εκτοτε η Εθνική έγινε «μαγαζάκι» παραγόντων. Οκτώ χρόνια μετά το Μουντιάλ της Βραζιλίας, η Ελλάδα βυθίστηκε στην 55η θέση της παγκόσμιας κατάταξης (τώρα ανέκαμψε κάπως και βρίσκεται στην 49^η) κι έφτασε να γνωρίζει ντροπιαστικές ήττες από τα… χωριά της Ευρώπης. Οι ανεύθυνοι στην ΕΠΟ άλλαξαν επτά προπονητές (Ρανιέρι, Τσάνας, Μαρκαριάν, Σκίμπε, Αναστασιάδης, Φαν‘τ Σιπ, Πογιέτ). Μια ανάσα αποτελεί η τελευταία χρονιά με τον Ουρουγουανό τεχνικό στον πάγκο… 

Εκτός των άλλων, θρηνήσαμε νεκρούς, θύματα οπαδικής βίας, η οποία από το 2000 και μετά, πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Η «μαύρη λίστα» μεγαλώνει διαρκώς. Φιλόπουλος, Ρουσάκης, Κατσούλης, Κωνσταντίνου, Μποζατζίσκι, Καμπανός, δολοφονήθηκαν, ενώ άλλοι πιο τυχεροί γλίτωσαν με τραυματισμούς. Στο στόχαστρο έχουν βρεθεί και διαιτητές (Μπίκας, Ζωγράφος Κωνσταντινέας, Τζήλος κλπ). Τα χτυπήματα ξεπερνούν τα 25 από το 2004 έως σήμερα.

Την ίδια ώρα, οι ανακοινώσεις των εκάστοτε κυβερνήσεων, περί… αυστηροποίησης του νόμου για την οπαδική βία, παραμένουν αναποτελεσματικές. Φέτος συμπληρώθηκαν 48 χρόνια (από το 1975) από την πρώτη νομοθετική παρέμβαση για την βία στα γήπεδα (άρθρα 61 και 62 του N. 75/1975) αλλά αποτέλεσμα δεν υπάρχει. Από τότε ο νόμος έχει αλλάξει 11 φορές (1986, 1988, 1999, 2002, 2004, 2005, 2008, 2009, 2012, 2015, 2022) αλλά το πρόβλημα, όχι μόνο δεν λύνεται αλλά διογκώνεται. Όπως ανέφερε η ΕΛ.ΑΣ., τον τελευταίο χρόνο έχουμε σοβαρά οπαδικά επεισόδια σχεδόν κάθε δύο ημέρες… 

                       Ο πόλεμος των ιδιοκτητών

Με την είσοδο ισχυρών επιχειρηματιών το ελληνικό ποδόσφαιρο βρέθηκε στα χαρακώματα. Κάθε συνεδρίαση της Λίγκας ή της ΕΠΟ, μυρίζει μπαρούτι. Οι ιδιοκτήτες σχεδόν σε κάθε συνεδρίαση «σκοτώνονται» και για τα πιο απλά πράγματα. Δηλητηριώδεις συνεντεύξεις Τύπου, φρασεολογία πεζοδρομίου και πρακτικές νύχτας, ύβρεις από ιδιοκτήτες σε βάρος ομολόγων τους, είναι συχνό φαινόμενο. Η Σούπερ Λίγκα, ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2006 και αντικατέστησε την «αμαρτωλή» ΕΠΑΕ, όπως την αποκαλούσαν οι ίδιοι οι παράγοντες. Ενας από τους βασικούς σκοπούς του νέου φορέα ήταν η «προστασία και προαγωγή του οικονομικού, κοινωνικού και πολιτιστικού επιπέδου των μελών του». Καμία σχέση…

Οσον αφορά στην ΕΠΟ, όλοι θέλουν να την ελέγχουν για να έχουν τον έλεγχο της διαιτησίας. Οποιος κάνει κουμάντο βάζει και προέδρους της προτίμησης του. Το 2004 πρόεδρος ήταν ο Β. Γκαγκάτσης, τον διαδέχθηκε ο Σ. Πιλάβιος και στη συνέχεια ο Γ. Σαρρής και μετά ο Γ. Γκιρτζίκης. Επόμενος  πρόεδρος με τη στήριξη ΠΑΟΚ και ΑΕΚ, ανέλαβε ο Β. Γραμμένος και τον Μάρτιο του 2021 τον αντικατέστησε ο Θ. Ζαγοράκης, ο οποίος άντεξε λιγότερο από έξι μήνες. Από τις αρχές Ιουνίου νέος πρόεδρος είναι ο Τάκης Μπαλτάκος, που επίσης έχει την στήριξη ΠΑΟΚ και ΑΕΚ.

Την τελευταία δεκαετία παράγοντες της ΕΠΟ και των ΠΑΕ, έχουν κάνει… παρέλαση στις δικαστικές αίθουσες με τους περισσότερους να αθωώνονται και να κουνούν μετά και το δάχτυλο. Στο σκάνδαλο «Koriopolis» στο εδώλιο κάθισαν 85 άτομα, όμως το κατηγορητήριο αποδομήθηκε. Στην υπόθεση της «εγκληματικής οργάνωσης» στο τέλος πάλι όλοι απαλλάχθηκαν. Μόνο στην υπόθεση της «κάρτας υγείας» των ποδοσφαιριστών, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων έκρινε ένοχους τρεις πρώην προέδρους της ΕΠΟ (Γκαγκάτσης, Πιλάβιος, Γκιρτζίκης) και τους επέβαλε ποινές πέντε χρόνων.

Με όλα αυτά που γίνονταν στην ΕΠΟ, το αποτέλεσμα ήταν να παρέμβουν ΦΙΦΑ και ΟΥΕΦΑ και τον Οκτώβριο του 2016 έθεσαν την Ομοσπονδία υπό επιτήρηση και επέβαλαν τον διορισμό «επιτροπής εξομάλυνσης για την ΕΠΟ», την Προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή (ΠΔΕ) που θα προχωρούσε στην κάθαρση του ελληνικού ποδοσφαίρου. Όμως οι ξένοι αξιωματούχοι δεν κατάφεραν το παραμικρό απέναντι στο μαύρο παρασκήνιο…

Σε όλα αυτά προσθέστε και την είσοδο του Στοιχήματος στο ποδόσφαιρο όπου πήραν φωτιά οι παράνομοι μπουκ από την Ελλάδα ως την… Ταϊλάνδη και η διαφθορά χτύπησε «κόκκινο». Φθάσαμε να έχουμε σε μια τριετία περισσότερα από 300 παιχνίδια ύποπτα προς χειραγώγηση, σύμφωνα με την εταιρία Sportradar που συνεργάζονται ΟΥΕΦΑ και ΕΠΟ και να μη συμβαίνει τίποτα. Παράλληλα η ευρωπαϊκή Ομοσπονδία χαρακτήρισε το πρωτάθλημα της Σούπερ Λιγκ 2, ως το πιο διεφθαρμένο πρωτάθλημα στην Ευρώπη και εδώ και τέσσερις μήνες έχει ξεκινήσει ενδελεχής έρευνα από την Ιντερπόλ για να ξεσκεπαστεί το κύκλωμα που στήνει ματς προς στοιχηματικό όφελος…

                   «Κανόνια» παντού

Μέσα στη 18ετία από τον θρίαμβο του Euro, έχουν συμβεί τα μύρια όσα από υπερχρεωμένες ΠΑΕ και από ομάδες που αποφάσισαν για να σωθούν από τα δυσβάσταχτα χρέη, να υποβιβαστούν στη Γ’ εθνική έτσι ώστε να σβηστεί το μεγαλύτερο μέρος των χρεών τους και να τακτοποιηθεί σε δόσεις το υπόλοιπο. Αρχικά η ΑΕΚ, υποβιβάστηκε το 2013 στη Γ’ εθνική για να γλιτώσει. Τη σεζόν 2013-14 το παράδειγμα της ακολούθησε ο Αρης, ενώ ο Ηρακλής σχεδόν διαλύθηκε και πελαγοδρομεί στις μικρές κατηγορίες αλλάζοντας ΑΦΜ. Τη σεζόν 2019-20 υποβιβάστηκε στη Γ’ εθνική λόγω χρεών ο Πανιώνιος. Το 2011 ήταν σειρά του Ολυμπιακού Βόλου που υποβιβάστηκε και χάθηκε για κάποια χρόνια στα ερασιτεχνικά γήπεδα. Η συντοπίτισσα του, Νίκη Βόλου ανέβηκε στη Σούπερ Λίγκα το 2014 αλλά άντεξε μόλις 15 αγώνες, ώσπου βάρεσε «κανόνι», αποχώρησε από το πρωτάθλημα μεσούσης της περιόδου. Αποχώρηση από το πρωτάθλημα το 2015 είχε και ο ΟΦΗ και υποβιβάστηκε στη Γ’ εθνική.

Μέσα στον ελληνικό «ποδοσφαιρικό παράδεισο» η παντελής έλλειψη αξιοπιστίας έφερε σημαντικές αλλαγές και στη διαιτησία, με την Ελλάδα να γυρίζει στη δεκαετία του 1970 με την επιστροφή ξένων διαιτητών στις εγχώριες διοργανώσεις. Τελευταία φορά που ξένος ρέφερι σφύριξε αγώνα στην Ελλάδα, ήταν στις 18 Ιουνίου 1975 ο Ιταλός Τζανφράνκο Μενεγκάλι στον τελικό Κυπέλλου των «αιωνίων». Εκτοτε πέρασαν 43 χρόνια όταν στις 12 Μαϊου 2018 τον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας ΑΕΚ – ΠΑΟΚ σφύριξε ο Ισπανός Νταβίντ Μπορμπαλάν κι έκανε την αρχή. Η ΚΕΔ απέκτησε ξένο αφεντικό, τον Πορτογάλο Βίτορ Μέλο Περέιρα και τρία χρόνια αργότερα τον διαδέχθηκε ο Αγγλος Μαρκ Κλάτενμπεργκ, τον οποίο διαδέχθηκε ο βοηθός του Στιβ Μπένετ. Όμως το πρόβλημα γιγαντώνεται αντί να λύνεται. Και το νέο σίριαλ που ξεκίνησε περί «επαγγελματικής διαιτησίας» μόλις άρχισε…

Επέτειος να σου πετύχει…