ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ

Το σκάνδαλο με το Περού

Στηριζόμενο στο υπόβαθρο της στρατιωτικής δικτατορίας του Χόρχε Ραφαέλ Βιντέλα, ο οποίος δύο χρόνια νωρίτερα είχε αναλάβει με βία την εξουσία από την Ισαμπέλ Περόν, το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978 είναι ίσως το πλέον αμφιλεγόμενο από το ξεκίνημα της διοργάνωσης μέχρι και σήμερα. Οι ατάκες των ίδιων των πρωταγωνιστών της παρθενικής πρωτιάς της Αργεντινής σε Μουντιάλ είναι ενδεικτικές του κλίματος ταραχής, τρομοκρατίας και αβεβαιότητας που κυριαρχούσε τότε στη χώρα και αναμφίβολα ενισχύουν τις σκιές που δικαίως συνοδεύουν τη διοργάνωση του ’78 εδώ και τέσσερις δεκαετίες. «Με αυτά που ξέρω τώρα, δεν μπορώ να πω ότι είμαι περήφανος για τη νίκη μας», είπε πολλά χρόνια αργότερα ο στράικερ των Αργεντινών, Λεοπόλδο Λούκε, ενώ ο εξτρέμ Όσκαρ Αλμπέρτο Ορτίθ ήταν ακόμη πιο ευθύς στο σχόλιό του: «Θα έδινα πίσω τον τίτλο για να σταματήσω αυτά που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας».

Δεδομένων όλων αυτών, δεν προκαλεί δα και ιδιαίτερη εντύπωση η γενική καχυποψία του υπόλοιπου ποδοσφαιρικού κόσμου για τον τρόπο με τον οποίο η Αργεντινή έφτασε μέχρι τον τελικό εκείνου του Μουντιάλ, σηκώνοντας εν τέλει το τρόπαιο. Παρ’ όλα αυτά, η αίσθηση περί διαιτητικής εύνοιας αλλά και τακτικής εκφοβισμού από το καθεστώς Βιντέλα θα μπορούσαν να είχαν μετριαστεί στο πέρασμα των χρόνων, όμως το τελευταίο ματς της δεύτερης φάσης των ομίλων με αντίπαλο το Περού… φρόντισε να στιγματίσει για πάντα το συγκεκριμένο Παγκόσμιο Κύπελλο.

Η Αργεντινή έδινε μάχη με τη Βραζιλία για την πρώτη θέση του ομίλου, η οποία θα χάριζε την πρόκριση στον μεγάλο τελικό της διοργάνωσης, έτσι τα τελευταία παιχνίδια κόντρα σε Περού και Πολωνία αντίστοιχα ήταν ύψιστης σημασίας, δεδομένου ότι «Αλμπισελέστε» και «Σελεσάο» ισοβαθμούσαν μετά τα δύο πρώτα ματς.

Στη συνέχεια έβαλε το χεράκι της και η FIFA αφού όρισε τα ματς της αυλαίας του ομίλου σε διαφορετική ώρα. Μαντέψτε λοιπόν: Η αναμέτρηση των Βραζιλιάνων με τους Πολωνούς διεξήχθη… βολικά δυόμισι ώρες πριν από αυτή της Αργεντινής με το Περού, έτσι η ομάδα του Λουίς Σέζαρ Μενότι γνώριζε πως για να υπερτερήσει στην ισοβαθμία της Βραζιλίας, θα χρειαζόταν νίκη με τουλάχιστον 4-0. Όπερ και εγένετο, με τους Αργεντινούς να… σκορπίζουν τον αντίπαλό τους με το εμφατικό 6-0 και να παίρνουν το εισιτήριο για τον τελικό, καθώς υπερίσχυσαν στη διαφορά τερμάτων έναντι των Βραζιλιάνω (πήραν την 3η θέση τελικά) δεν πήραν το τρόπαιο αν και ήταν η μόνη αήττητη ομάδα στη διοργάνωση!

Το ματς Αργεντινής – Περού, εύλογα χαρακτηρίστηκε σκάνδαλο από τον φίλθλο κόσμο και οι φήμες περί… αποφασιστικής παρέμβασης της χούντας του Βιντέλα πριν από τον αγώνα, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιθυμητή εξέλιξή του, το συνοδεύουν έκτοτε. Και μιλάμε ότι μέχρι αυτό το ματς, το Περού ήταν η ομάδα-έκπληξη της διρογάνωσης με παίκτες πα΄γκσμιας ακτινοβολίας (Κουμπίγιας, Τσούμπιτζ, Μουνάντε κλπ) που είχε νετυπωσιάσει μέχρι τότε. Όμως όπως φάνηκε και από τα γκολ που δέχτηκε ο γκολκίπερ Κιρόγα, δεν ήθελε να χαλάσει το πάρτι της οικοδέσποινας…

Η ΟΜΑΔΑ

ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

Μετά από έναν χαμένο τελικό (στο εναρκτήριο Μουντιάλ του 1930 κόντρα στην τότε οικοδέσποινα Ουρουγουάη) και τρεις ανεπιτυχείς προσπάθειες (το ’38, το ’62 και το ’70) να αναλάβει τη διοργάνωση του κορυφαίου ποδοσφαιρικού γεγονότος της υφηλίου, αυτή τη φορά η Αργεντινή αγωνιζόταν μπροστά στο κοινό της και ήταν αποφασισμένη να μην αφήσει τη μεγάλη της ευκαιρία να πάει στράφι. Οι συνθήκες, βέβαια, ήταν ευνοϊκές: Θα έπαιζε όλους τους αγώνες της εντός έδρας, πάντοτε υπό τις έντονες επευφημίες των Αργεντινών φιλάθλων, ενώ δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις όπου αντίπαλες ομάδες εξαπέλυσαν ευθέως κατηγορίες περί… ιδιαίτερης μεταχείρισης των διοργανωτών από τους διαιτητές.

Έστω κι έτσι, τα συγκεκριμένα πλεονεκτήματα δεν θα έφθαναν σε καμία περίπτωση, αν η ίδια η ομάδα χαρακτηριζόταν από έλλειμμα ταλέντου και δεν μπορούσε να υποστηρίξει επί τάπητος τον τίτλο (ενός εκ των) φαβορί που της είχε αποδοθεί στο ξεκίνημα του τουρνουά.Το γεγονός ότι η ομάδα αγωνιζόταν στο «σπίτι» της είχε και αρνητική πτυχή, καθώς η πίεση που δεχόταν τόσο από τη χούντα Βιντέλα όσο και από το ίδιο το κοινό της προκειμένου να πετύχει, ήταν ασφυκτική.

Εν τέλει τα κατάφερε, χάρη στη συγκρότηση ενός συμπαγούς συνόλου με νοοτροπία «πολεμιστή», το οποίο πλαισίωναν χαρισματικές μορφές όπως ο «εκτελεστής» Μάριο Κέμπες, οι δημιουργικοί Οσβάλντο Αρντίλες, Λεοπόλδο Λούκε και ο «βράχος» της άμυνας Ντανιέλ Πασαρέλα. Η δημιουργία αυτής της ομάδας, βεβαίως, πιστώνεται στο «τέρας ψυχραιμίας» που είχε στον πάγκο της, τον προπονητή Σέζαρ Λουίς Μενότι. Ο τελευταίος κατάφερε να διαχειριστεί με μαεστρία τις δυσκολίες, χωρίς να δίνει… δεκάρα για τις απόψεις του κοινού, των «ειδικών» της εποχής, ή ακόμα ακόμα και του ίδιου του καθεστώτος.

Μόνο έτσι, άλλωστε, θα μπορούσαν να εξηγηθούν ορισμένες -«ριζοσπαστικές» κατά πολλούς- αποφάσεις του πριν από το Μουντιάλ του ’78, όπως η μη κλήση κάποιων σπουδαίων παικτών που αγωνίζονταν στην Ευρώπη (όπως ο Χόρχε Βαλντάνο), αλλά και το «κόψιμο» του Ντιέγκο Μαραντόνα από την 22άδα, καθώς έκρινε ότι ο μόλις 17χρονος τότε σταρ των Αρχεντίνος Τζούνιορς ήταν πολύ μικρός για να αντέξει την πίεση μιας τόσο μεγάλης διοργάνωσης. Εκ του αποτελέσματος ο Μενότι δικαιώθηκε πλήρως, με την «Αλμπισελέστε» να φτάνει μέχρι τον τελικό με «όπλο» το μαχητικό πνεύμα και εκεί να μεγαλουργεί στα 30 λεπτά της παράτασης, φτάνοντας στην κατάκτηση του πρώτου από τα δύο Κύπελλα της ιστορίας της…

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Μάριο Κέμπες

Στο ντεμπούτο του στον θεσμό με τα χρώματα της Αργεντινής τέσσερα χρόνια πριν ο Μάριο Κέμπες δεν είχε καταφέρει να χριστεί σκόρερ, ωστόσο στο Μουντιάλ του 1978 έκανε κάτι πολύ περισσότερο: Ήταν εκ των βασικών λόγων που η «Αλμπισελέστε» στέφθηκε πρωταθλήτρια κόσμου πετυχαίνοντας μισή… ντουζίνα γκολ, συμπεριλαμβανομένων και των δύο που σημείωσε στον τελικό με την Ολλανδία! Έχοντας πίσω του τον μεγάλο Πασαρέλα να «σκουπίζει» στην άμυνα και τον μπαλαδόρο Αρντίλες να αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ οπισθοφυλακής και επίθεσης, ο Κέμπες αφιερώθηκε καθαρά στον ρόλο του στράικερ που του είχε αναθέσει με περίσσεια σιγουριά ο κόουτς Μενότι από το ξεκίνημα του Κυπέλλου. «Είναι δυνατός, έχει ικανότητες, δημιουργεί χώρους και σουτάρει δυνατά. Είναι παίκτης που μπορεί να κάνει τη διαφορά», είχε πει γι’ αυτόν ο Αργεντινός εκλέκτορας όταν παρουσίαζε την 22άδα στα τοπικά Μέσα της εποχής. Και ο «El Matador» φρόντισε να τον δικαιώσει απόλυτα, καθώς αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης με τα έξι τέρματα που πέτυχε, ενώ την ίδια χρονιά κατέκτησε και τη «Χρυσή Μπάλα» του καλύτερου παίκτη της Νοτίου Αμερικής. Αποκορύφωμα της παρουσίας του στο Μουντιάλ του ’78 ήταν το δίχως άλλο η μνημειώδης εμφάνισή του στον τελικό, εκεί όπου σκόραρε δις και στη συνέχεια «σέρβιρε» το τρίτο γκολ της Αργεντινής στον Μπερτόνι, τοποθετώντας έτσι την ομάδα αλλά και τον εαυτό του στο ποδοσφαιρικό πάνθεον. Πέρα από τα κατορθώματά του με την εθνική ο Κέμπες ξεχώρισε και σε συλλογικό επίπεδο, αφού μετά τα πρώτα του βήματα σε Ινστιτούτο και Ροζάριο Σεντράλ πραγματοποίησε σπουδαία καριέρα στην ισπανική Βαλένθια, όπου πρωτοπήγε το 1976, όντας μάλιστα ο μόνος ποδοσφαιριστής της Αργεντινής που έπαιζε εκτός συνόρων πριν από το Μουντιάλ. Εκεί πήρε δύο σερί τίτλους πρώτου σκόρερ του ισπανικού πρωταθλήματος πετυχαίνοντας συνολικά 52 γκολ, ενώ το 1982 επέστρεψε στις «νυχτερίδες» ύστερα από θητεία μίας σεζόν στη Ρίβερ Πλέιτ. Ακολούθησε η Χέρκουλες το 1986, ενώ το 1996 κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια σε ηλικία 42 ετών, ύστερα από μια δεκαετία στα γήπεδα της Αυστρίας, της Χιλής και της… Ινδονησίας…

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ…

• Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978 ήταν η 11η διοργάνωση και διεξάχθηκε στην Αργεντινή από την 1η Ιουνίου μέχρι τις 25 Ιουνίου.
• Ήταν η 5η κατάκτηση τροπαίου από χώρα που διοργανώνει τους αγώνες και το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου που μεταδόθηκε έγχρωμο στην Ελλάδα.
• Η ανάθεση στην Αργεντινή πάρθηκε στις 6 Ιουλίου 1966, 12 χρόνια πριν την πραγματοποίηση των αγώνων. Ο λόγος ήταν ότι αποφασίστηκε τότε η επιλογή διοργανωτή και για τα Μουντιάλ 1974 και 1982.
• Στα προκριματικά συμμετείχαν 107 εθνικές ομάδες και διαγωνίστηκαν για 14 θέσεις (οι άλλες δύο ήταν της κατόχου του τίτλου Δ. Γερμανίας και της διοργανώτριας Αργεντινής. -Έκπληξη προκάλεσαν οι αποκλεισμοί από την τελική φάση της Αγγλίας, της Σοβιετικής Ένωσης, της Γιουγκοσλαβίας και της πρωταθλήτριας Ευρώπης Τσεχοσλοβακίας.
• Για πρώτη φορά στην διοργάνωση συμμετείχαν το Ιράν και η Τυνησία.
• Στον μικρό τελικό η Βραζιλία νίκησε 2-1 με ανατροπή την Ιταλία (64’ Νελίνιο, 71’ Ντιρσέου – 38’ Κάουζιο)
• Πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης αναδείχθηκε ο Μάριο Κέμπες με 6 γκολ. Ακολούθησαν με 5 οι Κουμπίγιας και Ρέσενμπρικ και με 4 ο Λούκε και ο Αυστριακός Κρανκλ.-Με 6-0 νίκησαν η Δ. Γερμανία το Μεξικό (α’ φάση) και η Αργεντινή το Περού (β’ φάση) και αυτό ήταν το μεγαλύτερο σκορ που εμφανίστηκε στη διοργάνωση.
• Στον αγώνα Ιταλίας – Γαλλίας οι τρικολόρ κατά την άφιξη τους στο γήπεδο, διαπίστωσαν ότι είχαν ξεχάσει τις εμφανίσεις τους στο ξενοδοχείο. Προκειμένου να μην υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση στην έναρξη του αγώνα οι Γάλλοι αγωνίστηκαν με τις «ερυθρόλευκες» ριγέ φανέλες της Εστουντιάντες…