Η Βραζιλία πήρε πάλι τον τίτλο και παρέμεινε στην κορυφή του Κόσμου, η Χιλή ήρθε αντιμέτωπη με τον μεγάλο σεισμό, αλλά κατάφερε τελικά να διοργανώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, το οποίο έμεινε στην ιστορία και για το πιο σκληρό παιχνίδι που έχει διεξαχθεί σε Μουντιάλ.

Βραζιλία

Απαλλαγμένη από την «κατάρα του ‘50» μετά τον θρίαμβο της στο παγκόσμιο Κύπελλο του 1958 η Βραζιλία παρουσιάστηκε στη Χιλή με κεκτημένη ταχύτητα από τα γήπεδα της Σουηδίας και κατάφερε να φτάσει στη 2η κατάκτηση του τροπαίου, ισοφαρίζοντας Ιταλία και Ουρουγουάη, ενώ έγινε η πρώτη χώρα μετά την Ιταλία το 1938 που διατήρησε τα σκήπτρα της σε 2η σερί διοργάνωση. «Και χωρίς τον Πελέ θα το κατακτήσουμε» έλεγαν οι Βραζιλιάνοι πεισμωμένοι μετά τον τραυματισμό του Πελέ στο δεύτερο παιχνίδι του ομίλου με την Τσεχοσλοβακία και είχαν δίκιο.

Με νέο προπονητή τον Αϊμόρε Μορέιρα (το 1976 πέρασε από τον Παναθηναϊκό) ο οποίος ανέλαβε το 1959, απολύθηκε αλλά δύο μήνες πριν το Μουντιάλ της Χιλής επέστρεψε στο πόστο του, η Βραζιλία παρουσιάστηκε και πάλι ως το μεγάλο φαβορί. Ο Μορέιρα φρόντισε να διατηρήσει την ίδια ενδεκάδα με εκείνη που θριάμβευσε στη Σουηδία κατά τα 9/11. Ελειπαν μόνο οι δύο κεντρικοί αμυντικοί Μπελίνι και Ορλάντο και στη θέση τους αγωνίζονταν οι Μάουρο και Ζόσιμο. Ο Μορέιρα όμως, έφερε νέο σύστημα και μάλιστα επεαναστατικό στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.

Αλλαξε το 4-2-4 σε 4-3-3 το οποίο ακόμη και σήμερα παραμένει το πιο διαδεδομένο και ιο επιθετικό στο άθλημα. Παράλληλα έφερε από την επίθεση στην τριάδα των χαφ τους Ζαγκάλο και Ζίτο μαζί με τον δημιουργικό Ντίντι, κράτησε τους Γκαρίντσα και Βαβά στις θέσεις της επίθεσης και πέρασε τον Αμαρίλντο αντί του τραυματία Πελέ και ο οποίος τον έβγαλε ασπροπρόσωπο. Ο Αμαρίλντο με δύο δικά του γκολ ανέτρεψε την Ισπανία που είχε προηγηθεί στο σκορ (τελικό 2-1) στο τελευταίο ματς του ομίλου. Και ήταν αυτός που ισοφάρισε γρήγορα την Τσεχοσλοβακία στον τελικό ενώ δημιούργησε και το 2-1 που πέτυχε ο Ζίτο…

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ

Ο Μανέ Φρατζίσκο Ντος Σάντος, γνωστός στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο με το παρατούκλι «Γκαρίντσα», ήταν το πρόσωπο της διοργάνωσης που τον ανέδειξε κιόλας σε μια από τις μεγαλύτερες μορφές στην ιστορία του αθλήματος. Το παρατσούκλι με το οποίο τον γνώρισε όλος ο πλανήτης, του το έδωσαν από νωρίς οι Βραζιλιάνοι και πρόκειται για ένα μικρό τροπικό πουλί του Αμαζονίου το «Γκαρίντσα» που είχε το πιο γρήγορο πέταγμα, σχεδόν αδύνατο να το πιάσει κανείς. Ο Γκαρίντσα είχε εντυπωσιάσει τον κόσμο στο προηγούμενο Μουντιάλ στη Σουηδία και στη διοργάνωση της Χιλής απλά εκτοξεύτηκε. Κυριολεκτικά οργίασε. Με ηγετικό προφίλ πλέον, τρομερή ενέργεια και εκπληκτική κλειστή ντρίμπλα, ο Γκαρίντσα ήταν και δημιουργικός και αποτελεσματικός. Πέτυχε 4 γκολ και τι γκολ. Δύο στον προημιτελικό ,ε την Αγγλία (3-1) και δύο στον ημιτελικό με τη Χιλή (4-2) και μοιράστηκε τη πρώτη θέση των σκόρερ με άλλους πέντε ποδοσφαιριστές.Με μόλις 1,70μ ύψος, ο Γκαρίντσα, αποτέλεσε ένα ιατρικό θαύμα καθώς γεννήθηκε με παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, το αριστερό του πόδι ήταν 6 εκατοστά μικρότερο από το δεξί και οι γιατροί που τον πήγαιναν οι γονείς του, τους έδιναν ελάχιστες πιθανότητες να μπορέσει να περπατήσει! Αυτόν τον ποδοσφαιριστή λοιπόν, η γαλλική «Equip» τον χαρακτήρισε σε δημοψήφισμα της ως «τον καλύτερο δεξιό εξτρέμ που γνώρισε ποτέ, το παγκόσμιο ποδόσφαιρο». Η FIFA τον κατέταξε 2ο καλύτερο Βραζιλιάνο όλων των εποχών μετά τον Πελέ και ο παγκόσμιος Τύπος τον τοποθέτησε στους τρεις κορυφαίους ακραίους επιθετικούς στην ιστορία του αθλήματος.Ένα ακόμη προσωνύμιο του ήταν «Alegria do Povo» («Χαρά του Λαού») επειδή με τις περίτεχνες ενέργειες του έδινε χαρά στους φιλάθλους. Λέγεται πως το 1957 σε αγώνα της Μποταφόγκο με τη Ρίβερ Πλέιτ στο Μπουένος Αρες για το Κόπα Λιμπερταδόρες, ο Γκαρίντσα ταλαιπώρησε τόπο πολύ τον προσωπικό του αντίπαλο Φεντερίκο Βάιρο, που οι θεατές εντυπωσιάστηκαν τόσο πολύ από το παιχνίδι του και σε κάθε του ενέργεια φώναζαν την ιαχή «όλε-όλε», που ακούστηκε για πρώτη φορά σε αγώνα ποδοσφαίρου και αργότερα εξαπλώθηκε σε όλα τα γήπεδα του κόσμου.Όμως ο Γκαρίντσα δεν ήταν το ίδιο καλός και εκτός γηπέδων. Το αντίθετο. Ηταν το «πολύ κακό παιδί». Ασωτος, γυναικάς, είχε 9 παιδιά από δύο γάμους (8 από τον πρώτο κι ένα από τον δεύτερο) ενώ λέγεται πως υπήρχαν και πέντε ακόμη εκτός γάμω! Η δεύτερη σύζυγος του, μια τραγουδίστρια σάμπα, τον χώρισε επειδή όπως είχε καταγγείλει την έδερνε. Ο Γκαρίντσα έπινε και ξενυχτούσε. Πέθανε μόνος και αλκοολικός (όπως και ο πατέρας του) σε ηλικία 50 ετών το 1983. Προς τιμή του το στάδιο της πρωτεύουσας της Βραζιλίας, Μπραζίλια, φέρει το όνομα του…

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

Ο σεισμός και η «σφαγή»

Η 7η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου που διεξήχθη από 30 Μαΐου μέχρι 17 Ιουνίου στη Χιλή έμεινε στην ιστορία ως η πιο αντιαθλητική που έγινε ποτέ.Η διοργάνωση σημαδεύτηκε από τη βιαιότητα, τα επεισόδια, τους αντιαθλητικούς ποδοσφαιριστές και τους κακούς διαιτητές, που αδυνατούσαν να προστατεύσουν τους αθλητές. Συνολικά στο τουρνουά 13 παίκτες τραυματίστηκαν σοβαρά και χειρουργήθηκαν μεταξύ των οποίων και ο μεγάλος Πελέ που έπαιξε μόνο σε δύο αγώνες, με το Μεξικό και την Τσεχοσλοβακία στην Α’ φάση.

Στην ιστορία έχει μείνει βέβαια, το παιχνίδι Χιλής – Ιταλίας 2-0 στη φάση των ομίλων, γνωστό και ως «η σφαγή του Σαντιάγκο». Ένα παιχνίδι που εκτός του θα έκρινε την ομάδα που θα περνούσε ως 2η πίσω από την Γερμανία στην προημιτελική φάση, είχε ηλεκτρισθεί πολύ πριν ξεκινήσει η διοργάνωση. Οι Ιταλοί ήταν μισητοί σε όλη τη Νότιο Αμερική επειδή έπαιρναν μεταγραφή μεγάλους παίκτες από εκεί οι ομάδες τους και στη συνέχεια τους βάφτιζαν «νατουραλιζέ» κι έτσι ενίσχυαν την εθνική τους ομάδα. Οι Χιλιανοί τους μισούσαν περισσότερο από όλους καθώς από τη μέρα που ανέλαβαν τη διοργάνωση, τα ιταλικά ΜΜΕ τους παρουσίαζαν ως τριτοκοσμικούς, βρώμικους και ότι οι γυναίκες τους ήταν πόρνες. Οι εφημερίδες της Χιλής ανταπόδωσαν στα ίσια γράφοντας ότι οι Ιταλοί είναι μαφιόζοι, δολοφόνοι, φασίστες και ντοπαρισμένοι (με αφορμή το μεγάλο σκάνδαλο ντόπινγκ στην Ιντερ εκείνη την εποχή). Το κλίμα ηλεκτρίστηκε επικίνδυνα όταν οι δυο ομάδες κληρώθηκαν στον ίδιο όμιλο και την ημέρα του αγώνα τα πάντα μύριζαν μπαρούτι…

Ηταν τόσο αντιαθλητικό το ματς που το πρώτο σκληρό φάουλ έγινε στο 12ο δευτερόλεπτο! Στο 13ο λεπτό ο Χιλιανός Λόντα έκανε σκληρό φάουλ στον Φερίνι που σηκώθηκε κι έριξε γροθιά στον αντίπαλο του. Στη σύρραξη που ακολούθησε, ο Λόντα ανταπόδωσε στον Φερίνι αλλά ο Αγγλος ρέφερι Κεν Αστον απέβαλε μόνο τον Φερίνι, ο οποίος δεν αποχωρούσε με τίποτα από τον αγωνιστικό χώρο και χρειάστηκε η επέμβαση της Αστυνομίας να τον οδηγήσει στα αποδυτήρια μετά από 10 λεπτά! Στο 41’ ο Χιλιανός Λεονέλ Σάντσες γρονθοκοπεί τον Μάριο Ντάβιντ επειδή ο Ιταλός του έκανε σκληρό φάουλ αλλά παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των Ιταλών, ο Σάντσες δεν αποβλήθηκε. Ο Ντάβιντ εκνευρίστηκε και έκανε κεφαλοκλείδωμα με τα πόδια στον πεσμένο αντίπαλο του που στο μεταξύ έκανε θέατρο, με αποτέλεσμα να αποβληθεί αυτός και η Ιταλία να μείνει με 9 παίκτες σε όλο το 2ο ημίχρονο. Οι γηπεδούχοι εκμεταλλεύτηκαν την αριθμητική τους υπεροχή και με γκολ των Ραμίρες (73’) και Τότο (87’) πήραν τη πρόκριση με 2-0 μέσα σε ντελίριο ενθουσιασμού από 66.000 Χιλιανούς φιλάθλους στο στάδιο «Νασιονάλ» του Σαντιάγκο.

Ο φονικός σεισμός

Η Χιλή προετοιμαζόταν για τη διοργάνωση σε πυρετώδεις ρυθμούς μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού σε όλη τη χώρα, καθώς όλοι περίμεναν πως και πώς να δουν τους αστέρες της μπάλας στη πατρίδα τους. Όμως η Χιλή έζησε μια από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές στον πλανήτη που έθεσε εν αμφιβόλω την διοργάνωση κι ας απέμεναν δύο χρόνια για την έναρξη της. Ο λόγος; Στις 22 Μαίου 1960, ο χρόνος σταμάτησε στη χώρα, καθώς χτυπήθηκε από τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα: 9,5 ρίχτερ! Με επίκεντρο την πόλη Βαλδίβια, 570 χλμ νότια της πρωτεύουσας Σαντιάγκο, ο φονικός σεισμός διήρκεσε 10 ολόκληρα λεπτά και ισοπέδωσε μεγάλο τμήμα της Χιλής, αφήνοντας πίσω του 6.000 νεκρούς, περισσότερους από 150.000 τραυματίες και ακόμα πολλούς περισσότερους άστεγους. Οι ζημιές υπολογίστηκε (σε σημερινά χρήματα) ότι ξεπέρασαν τα 7 δις δολάρια. Παράλληλα το τσουνάμι που προκλήθηκε με κύματα 30 μέτρων έφτασε μέχρι τις ακτές των Φιλιππίνων και της Ιαπωνίας.

Τις επόμενες μέρες συνεδρίασε η FIFA για την αποτίμηση των ζημιών στις εγκαταστάσεις και την πιθανή αλλαγή έδρας της διοργάνωσης. Τον λόγο πήρε ο επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής της Χιλής, Κάρλος Ντίτμπορν ο οποίος με μια εξαιρετική ομιλία έπεισε τους αξιωματούχους της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας να αφήσουν την διοργάνωση στη χώρα. Ο Ντίτμπορν έκλεισε την ομιλία με τη φράση «Ακριβώς επειδή δεν έχουμε τίποτα πια στη Χιλή, θα προσπαθήσουμε να καταφέρουμε να ξαναχτίσουμε τα πάντα από την αρχή με κίνητρο αυτή τη διοργάνωση». Φράση που έγινε το ανεπίσημο σλόγκαν της διοργάνωσης. Οι Χιλιανοί κατάφεραν κι έχτισαν από την αρχή ο,τι γκρεμίστηκε ή διόρθωσαν ζημιές σε διάφορες εγκαταστάσεις και το τουρνουά ξεκίνησε κανονικά, όπως ήταν προγραμματισμένο στις 30 Μαίου. Όμως ο Ντίτμπορν δεν πρόλαβε να καμαρώσει την επιτυχία του καθώς ένα μήνα πριν την σέντρα του Μουντιάλ, πέθανε σε ηλικία 41 χρόνων από καρδιακό επεισόδιο, απόρροια της μεγάλης πίεσης του για την επιτυχία της διοργάνωσης. Το όνομα του δόθηκε ως φόρος τιμής σε ένα από τα τέσσερα γήπεδα που φιλοξένησαν τους αγώνες, το γήπεδο της Αρίκα…

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ…

• Η διοργανώτρια Χιλή κατόρθωσε να κατακτήσει την 3η θέση, νικώντας στον μικρό τελικό, τη Γιουγκοσλαβία 1-0, με γκολ του Ρόχας στο 90ό λεπτό. Παραμένει η μεγαλύτερη επιτυχία στην ιστορία του ποδοσφαίρου της.
• Σημειώθηκαν συνολικά 89 γκολ από 54 παίκτες, εμφανώς λιγότερα από όλες τις προηγούμενες διοργανώσεις.
• Με συνολικά 32 αγώνες, ο μέσος όρος ήταν 2,78 γκολ ανά αγώνα και μάλιστα ήταν η πρώτη φορά που ο μέσος όρος όλων των αγώνων έπεσε κάτω από τα τρία γκολ.
• Τα περισσότερα γκολ σημειώθηκαν στον αγώνα Σοβιετικής Ενωσης – Κολομβίας 4-4.
• Παρά τους τραυματισμούς και τις αντιαθλητικές ενέργειες, μόνο 6 παίκτες αποβλήθηκαν ενώ καταλογίστηκαν 8 πέναλτι.
• Κόπηκαν 893.172 εισιτήρια εισιτήρια (μέσος όρος 27.912 ανά αγώνα).
• 6 παίκτες μοιράστηκαν την πρώτη θέση των σκόρερ. Από 4 γκολ σημείωσαν οι Βραζιλιάνοι Γκαρίντσα, Βαβά και οι Σάλσες (Χιλή), Τζέρκοβιτς (Γιουγκοσλαβία), Ιβάνοφ (Σ. Ενωση), Αλμπερτ (Ουγγαρία)
• Μετά από 12 χρόνια η διοργάνωση διεξάχθηκε σε Νοτιοαμερικανική χώρα (τελευταία φορά ήταν το Παγκόσμιο Κυπέλλου του 1950 που διεξήχθη στην Βραζιλία).
• Συμμετείχαν 56 εθνικές ομάδες και διαγωνίστηκαν για τις 16 θέσεις που δόθηκαν για την τελική φάση των Μουντιάλ. Οι 2 από τις 16 θέσεις καλύφθηκαν από την προηγούμενή νικήτρια Βραζιλία και την οικοδέσποινα Χιλή. Για πρώτη φορά στην τελική φάση μετείχαν η Βουλγαρία και η Κολομβία.