Πιο μακριά, λιγότερο εκτεθειμένη, αλλά εξίσου επικίνδυνη: στη μεταναστευτική οδό των Καναρίων, πύλη εισόδου στην Ευρώπη στον Ατλαντικό Ωκεανό, παρατηρείται αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τις αφρικανικές ακτές, καθώς προσφέρει μια σπάνια «εναλλακτική» στη Μεσόγειο.

Εδώ και πολλές ημέρες η θαλάσσια οδός που χωρίζει το ισπανικό αρχιπέλαγος από τη δυτική Αφρική και το Μάγρεμπ έχει βρεθεί στο επίκεντρο της δημοσιότητας.

Τα ναυάγια διαδέχονται το ένα το άλλο και πολλά πλοιάρια – τουλάχιστον τρία, σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση Caminando Fronteras-που αναχώρησαν από τη Σενεγάλη μεταφέροντας περισσότερους από 300 μετανάστες αγνοούνται.

Το ένα από αυτά, που εξακολουθούν να αναζητούνται σήμερα, αναχώρησε, σύμφωνα με τη ΜΚΟ, από τη μικρή παράκτια πόλη Καφουντίν της Σενεγάλης, περίπου 1.700 χιλιόμετρα από τα Κανάρια Νησιά.

Και άλλα πλοιάρια αναχωρούν από τις ακτές του Μαρόκου και της Δυτικής Σαχάρας. Από εκεί πρέπει να διασχίσουν 450 χιλιόμετρα στην επικίνδυνη θάλασσα.

«Οι μετανάστες αναχωρούν από ολοένα και πιο μακριά και αναλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερους κινδύνους, την ώρα που η οδός των Καναρίων ήδη θεωρείται μία από τις πιο φονικές», παρατηρεί η Σάρα Πρεστιάνι ειδική της ΜΚΟ EuroMed Droits,

Σύμφωνα με την ίδια, «η οδός αυτή χρησιμοποιείται ως εναλλακτική» μπροστά την «ενίσχυση των ελέγχων στα σύνορα» της Ευρώπης.

7.200 αφίξεις το 2023

Από τα μέσα του 2022 και έπειτα από συμφωνία μεταξύ του Μαρόκου και της Ισπανίας αυξήθηκε η εποπτεία στο στενό του Γιβραλτάρ και στους δύο ισπανικούς θύλακες Θέουτα και Μελίγια, στις βόρειες ακτές της Αφρικής.

Στις 24 Ιουνίου 2022 μια απόπειρα μεταναστών από την υποσαχάρια Αφρική να περάσουν τον φράκτη γύρω από τη Μελίγια κατεστάλη με αίμα.

Τους τελευταίους μήνες οι αφίξεις παράτυπων μεταναστών στα Κανάρια Νησιά είχαν μειωθεί. Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ είχε εκφράσει στα μέσα Απριλίου την ικανοποίησή του που «η ατλαντική οδός» προς το ισπανικό αρχιπέλαγος ήταν «η μόνη οδός προς την Ευρώπη» στην οποία παρατηρούνταν μείωση των παράνομων εισόδων, την ώρα που για παράδειγμα στην κεντρική Μεσόγειο, προς την Ιταλία, παρατηρούνταν κατακόρυφη άνοδος. Όλα αυτά χάρη «στον ζωτικής σημασίας σύμμαχο», το Μαρόκο.

Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο από το υπουργείο Εσωτερικών της Ισπανίας, η κυβέρνηση παρατηρεί μείωση 18% στις παράνομες εισόδους το πρώτο εξάμηνο του 2023: από την 1η Ιανουαρίου ως τις 30 Ιουνίου. Συνολικά 7.213 άνθρωποι έφτασαν παράτυπα στα Κανάρια Νησιά την περίοδο αυτή, έναντι 8.853 το ίδιο διάστημα πέρυσι.

Όμως ο αριθμός αυτός κρύβει μία τάση: τις τελευταίες ημέρες οι αναχωρήσεις αυξάνονται και εξηγούνται εν μέρει από την κατάσταση στην Τυνησία, επισημαίνει η Πρεστιάνι.

Αποφεύγουν την Τυνησία;

Έπειτα από συγκρούσεις που κόστισαν τη ζωή σε έναν Τυνήσιο στις 3 Ιουλίου, εκατοντάδες μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική εκδιώχθηκαν από την πόλη Σφαξ (νευραλγικής σημασίας για τις αναχωρήσεις παράτυπων μεταναστών προς την Ευρώπη) και οδηγήθηκαν από τις αρχές της Τυνησίας σε περιοχές της ερήμου, κοντά στα σύνορα με τη Λιβύη και την Αλγερία.

«Είναι πιθανό οι μετανάστες να αποφασίζουν να μην περάσουν από αυτή την κόλαση, με τον κίνδυνο ρατσιστικών επιθέσεων, της απέλασης στη Λιβύη, όλες τις δοκιμασίες που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σε αυτή την περιοχή», συνεχίζει η ειδικός.

Εδώ και χρόνια οι ΜΚΟ και ειδικοί του ΟΗΕ καταγγέλλουν τα εγκλήματα (βία, βασανιστήρια, σκλαβιά, βιασμοί …) που υφίστανται οι μετανάστες στη Λιβύη.

Στη μεταναστευτική οδό των Καναρίων «κάθε κορύφωση των αναχωρήσεων συμπίπτει με κορύφωση των θανάτων», προειδοποιεί η Πρεστιάνι. «Είναι μια οδός πολύ επικίνδυνη, πολύ μακριά, ένας ωκεανός με ισχυρά ρεύματα και έχουμε δει συχνά να φτάνουν καγιούκος (παραδοσιακά, σενεγαλέζικα αλιευτικά σκάφη) με νεκρούς», τονίζει.

Ήδη χθες Τετάρτη τουλάχιστον έξι άνθρωποι πέθαναν όταν ανατράπηκε πιρόγα με κατεύθυνση τα Κανάρια Νησιά που είχε αναχωρήσει από τη Σενεγάλη.

Έκθεση που δημοσιεύθηκε στα τέλη του 2022 από την Caminando Fronteras είχε εκτιμήσει σε περισσότερους από 11.200 τους μετανάστες έχουν πεθάνει ή αγνοούνται από το 2018 στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ισπανία: κατά μέσο όρο έξι την ημέρα.