Οι πεχλιβάνηδες του Σοχού είναι μέρος του ελληνικού πολιτισμού! Κάθε χρόνο, ίδια ημερομηνία, γίνονται οι μεγαλύτεροι αγώνες πάλης λαδιού και «κιουσπέτια» στην Ελλάδα, οι οποίοι χρονολογούνται από τους Βυζαντινούς χρόνους.

Οι μουσικοί, με ζουρνάδες και νταούλια, μπαίνουν μέσα στο στάδιο «Μενέλαος Βασιλικός». Στα λαδωμένα αλώνια του Σοχού κρατώντας –συμβολικά– ένα «κιουσπέτι» και την ελληνική σημαία. Ανάμεσα στους παλαιστές που αγωνίζονται κατά την πρώτη και δεύτερη μέρα του πανηγυριού των Αγίων 12 Αποστόλων. Για τους αρχαιότερους αγώνες πάλης με λάδι στην Ελλάδα, σηματοδοτείται και η έναρξή τους ως συνέχεια μιας παράδοσης εκατοντάδων χρόνων. Άμεσα συνδεδεμένης με τη ζωή των κατοίκων του Σοχού – στην ανατολική πλευρά του χωριού, στην τοποθεσία Μαράσι, ενός «μαγικού» τόπου γεμάτου από πλατάνια και καστανιές.

«Έχουμε ήδη προχωρήσει τις διαδικασίες στην UNESCO ώστε το πανηγύρι μας να προστατεύεται ως “άυλη πολιτιστική κληρονομιά”. Για να λάβει και διεθνή υπόσταση, να γίνει περισσότερο γνωστό, σε όλο τον κόσμο. Να συνεχιστεί έτσι απρόσκοπτα η παράδοση και στις νεότερες γενιές» εξηγεί ο πρόεδρος της κοινότητας του Σοχού, Αθανάσιος Λέτσιος.

«Άλλαξαν πολλά από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, οπότε και έχουμε την πρώτη φωτογραφική καταγραφή των αγώνων. Είναι χαρακτηριστικό πως ο μεγάλος νικητής τότε έπαιρνε ως έπαθλο κάποιο ζώο. Στις μέρες μας αυτό αντικαταστάθηκε με συμβολικά χρηματικά έπαθλα στα οποία συμβάλλουν όλοι ανεξαιρέτως οι κάτοικοι του Σοχού, που σήμερα αριθμεί περισσότερους από τρεις χιλιάδες κατοίκους».

Σύμφωνα με τις ιστορικές καταγραφές, η ιστορία των αγώνων της πάλης με λάδι ανάγεται στην Περσική εποχή. Αρχίζει περίπου από το 1065 π.Χ, σύμφωνα με το επικό ποίημα Shahnameh («βιβλίο των βασιλέων») του Φιρντουσί.

Οι παλαιστές ονομάζονται «πεχλιβάνηδες» (από την περσική λέξη «pehlevan» που σημαίνει «ήρωας» ή «πρωταθλητής»). Φοράνε –όλοι ανεξαιρέτως– τα «κιουσπέτια», τα οποία κατασκευάζονται από δέρματα ζώων (μοσχαριών, βουβαλιών ή κατσικιών), βάρους δέκα περίπου κιλών.

Τα παντελόνια αυτά είναι στενά και αρκετά εφαρμοστά στη μέση των παλαιστών, ώστε να μην μπορεί να τα γραπώσει ο αντίπαλος. Το λάδι με το οποίο έχουν αλείψει όλοι τα σώματά τους, προτού μπουν στο μεγάλο «αλώνι» για να παλέψουν, βοηθάει να γλιστράνε μεταξύ τους οι παλαιστές και να αποφεύγουν τις λαβές του αντιπάλου.

Σύμφωνα με τις ιστορικές καταγραφές, η ιστορία των αγώνων της πάλης με λάδι ανάγεται στην Περσική εποχή. Αρχίζει περίπου από το 1065 π.Χ, σύμφωνα με το επικό ποίημα Shahnameh («βιβλίο των βασιλέων») του Φιρντουσί. Ενώ ο όρος «πεχλιβάνης» για έναν παλαιστή χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην περίοδο των Πάρθων του Ιράν (238 π.Χ-224 μ.Χ).

Φέρεται δε οι Μακεδόνες να ήρθαν σε επαφή με το είδος αυτό της πάλης πριν από τους Τούρκους. Οι οποίοι όμως, σύμφωνα με τους ιστορικούς, το καθιέρωσαν ως εθνικό τους άθλημα κατά τη διάρκεια μιας εκστρατείας του Οθωμανού Σουλτάνου Ορχάν Γκαζή για την κατάληψη της Θράκης.

Το άρθρο είναι βασισμένο σε κείμενο του δημοσιογράφου Γιάννη Χατζηγεωργίου που δημοσιεύθηκε στη LIFO 6.7.2022