“… Αμέσως έρχονται καταπάνω μου οι καβαλάρηδες. Πρώτη φορά πολέμαγα με τέτοια παλικάρια. Φωνάζω της γυναίκας μου να μου φέρει την κάπα την δερμάτινη να τυλίξω το χέρι μου, κι εκείνη δεν κατάλαβε και μου ‘φερε ένα καθαρό πουκάμισο. Τι να κάνω; Τυλίγω το πουκάμισο και ορμάω στο Γιαννάκη. Βρίσκω ευκαιρία, του δίνω μια και τσακίζει το χέρι του σαν να ήταν από γυαλί. Γυρίζω και άλλη μία κατακέφαλη στο άλογο του Κίνναμου και τον ρίχνω κι αυτόν κάτω…”

Απόσπασμα από το έπος του Βασίλειου Διγενή Ακρίτα, όπου ο Διγενής διηγείται πως πολέμησε τους Απελάτες

Στο παραπάνω χωρίο του έπους, ο συγγραφέας μας δίνει μια περιγραφή για το πώς ο Διγενής πολεμά τους αντιπάλους χρησιμοποιώντας το τυλιγμένο στο χέρι του  πουκάμισο του για να αμυνθεί. Πρωτύτερα το έπος περιγράφει ότι η ασπίδα του είχε σπάσει από το χτύπημα του Φιλοπάππου ενώ ο Διγενής πολεμούσε με σπαθόραβδο (ξύλινο ραβδί που έχει την μορφή σπαθιού)  και ασπίδα.

Η τεχνική που περιγράφει, δηλαδή το τύλιγμα του πουκάμισου ως αμυντικό εργαλείο δεν είναι κάτι παράξενο. Το βλέπουμε σε αρκετά έργα τέχνης της αρχαίας Ελλάδας και της αρχαίας Ρώμης με μπέρτα, ενώ το συναντούμε σε πολλές Βυζαντινές μινιατούρες σχεδόν σε όλες τις περιόδους πάλι με μπέρτα. Εδώ όμως έχουμε και γραπτή αναφορά. Μάλιστα η πρώτη επιλογή του ήταν να χρησιμοποιήσει την δερμάτινη κάπα του, όμως με το λάθος της γυναίκας του , τυλίγει το πουκάμισο το οποίο το χρησιμοποιεί με επιτυχία. 

Λεπτομέρειες για την χρήση της υπάρχουν σε αναγεννησιακά εγχειρίδια Οπλομαχίας γραμμένα από δασκάλους των όπλων, που πιστοποιούν την χρήση αυτής ως αμυντικό εργαλείο.

Άλλωστε το καλοκαίρι του 2023 ένας αθλητής πολεμικών τεχνών αμύνθηκε εναντίον πολλαπλών αντιπάλων που είχαν αιχμηρά αντικείμενα, με τον ίδιο τρόπο, τυλίγοντας την φανέλα του στο χέρι του με σκοπό να αμυνθεί προστατεύοντας μια κοπέλα που είχε δεχτεί επίθεση. Το συμβάν είχε γίνει στον Πειραιά. Συνεπώς έχουμε μια διαχρονική τεχνική που χρησιμοποιείται έως τις μέρες μας.

Δες στο βίντεο στο YouTube τι τεχνικές μπορούν να γίνουν με αυτό τον τρόπο:

Στο βίντεο στο Τικ Τοκ μπορείτε να δείτε την χρήση της με Βυζαντινό σπαθί και κάπα: https://vm.tiktok.com/ZGJQwjdCw/

Κείμενο του Γεώργιου Ε. Γεωργά προπονητή Ξιφασκίας εκπαιδευτή ενόπλου Παμμάχου και Οπλομαχίας 

Στην φωτογραφία: Βυζαντινός της μέσης περιόδου ενώ χρησιμοποιεί ξίφος και κάπα για να αμυνθεί.  Ξιφομάχος και Αναβιωτή της Ακαδημίας Ιστορικών Ευρωπαϊκών Πολεμικών Τεχνών “Λέοντες” . Η Ακαδημία Ιστορικών Ευρωπαϊκών Πολεμικών Τεχνών “Λέοντες” είναι ο μοναδικός σύλλογος στην Ελλάδα που τα μέλη της συνδυάζουν Ιστορικές Ευρωπαϊκές Πολεμικές Τέχνες, την Ξιφασκία και το Πάμμαχον  με την Ιστορική Αναβίωση.