Ο Ολυμπιονίκης και Παγκόσμιος πρωταθλητής ιστιοπλοΐας Ανδρέας Κοσματόπουλος, δηλωμένος οπαδός των Philadelphia Eagles, σκιαγραφεί τον άνθρωπο του οποίου το όνομα φέρει το βαρύτιμο έπαθλο του Super Bowl.

Ο μεγάλος τελικός του Αμερικάνικου Ποδοσφαίρου Super Bowl LVII (57^ο) μεταξύ των Philadelphia Eagles και Kansas City Chiefs διεξάγεται ξημερώματα Δευτέρας 13 Φεβρουαρίου. Το έπαθλο Vince Lombardi Trophy, το «Άγιο Δισκοπότηρο» του NFL για ακόμη μία χρονιά θ’ απονεμηθεί στους νικητές. Ως το 1970 ονομαζόταν World Professional Football Championship Trophy. Η Οργάνωση του NFL την επόμενη χρονιά μετονόμασε το έπαθλο για να τιμά στο διηνεκές τον Βινς Λομπάρντι.

Ο Λομπάρντι ήταν μια ιδιαίτερη περίπτωση προπονητή που θεωρείται ακόμη και σήμερα από τους κορυφαίους όλων των εποχών, μια αυθεντία στο είδος του. Δεν είναι μόνο οι καινοτόμες τακτικές που εισήγαγε στο άθλημα, η σκληρή προετοιμασία ή τα ρεκόρ νικών του που στέκουν ακόμη και σήμερα αυτά που τον έκαναν να ξεχωρίσει, αλλά κυρίως η φιλοσοφία και ο τρόπος σκέψης της κάθε του ενέργειας. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι το βαρύτιμο έπαθλο του Super Bowl φέρει το όνομά του από το 1971.

Ο Λομπάρντι ανέλαβε το 1959 την ουραγό ομάδα του NFL Green Bay Packers και την μεταμόρφωσε σε απόλυτο κυρίαρχο. Εξετάζοντας βαθύτερα την απαρχή της προπονητικής φιλοσοφίας του Λομπάρντι και την επιμονή του στην πνευματική ισχύ των αθλητών, διαπιστώνουμε ότι αυτή εξελίχθηκε όταν εργάστηκε ως βοηθός προπονητή του αγαπημένου του μέντορα Συνταγματάρχη Ερλ “Red” Μπλέικ στην Στρατιωτική Ακαδημία West Point. Η Σπαρτιατική φιλοσοφία, η απόλυτη πειθαρχεία, η  αφοσίωση και αυτοθυσία από όλους, ήταν πρακτικές που υιοθέτησε από τον μέντορά του. Ο Λομπάρντι, είχε δηλώσει ότι η ευκαιρία να εργαστεί ως βοηθός προπονητή του Μπλέικ ήταν ότι πιο σημαντικό του συνέβη (Kramer, 1972, p. 35). Aυτά που έμαθε δεν ήταν μόνο για σχεδιαγράμματα και τακτικές  αλλά και για την ίδια τη ζωή. Ο Μπλέικ, όπως ο  Λομπάρντι αργότερα,  είχαν τη φήμη του προπονητή όπου δημιουργούσε κάτι σπουδαίο από το τίποτα.

Ο Λομπάρντι απαιτούσε απόλυτη πειθαρχεία στο πρόγραμμα της ομάδας. Εστίαζε στην βελτίωση όχι μόνο της φυσικής  κατάστασης  των αθλητών αλλά με περίσσια σχολαστικότητα και στην πνευματική. «Αυτό είναι ένα βίαιο παιχνίδι, για ν’ ανταποκριθείτε πρέπει να είστε σωματικά αλλά και πνευματικά δυνατοί». «Η εξάντληση μας κάνει δειλούς, όσο πιο σκληρά δουλέψετε τόσο πιο αδύνατο θα είναι να τα παρατήσετε στον αγώνα. Αν παρατήσετε τώρα τις ασκήσεις, θα κάνετε το ίδιο στα μέσα της σεζόν σε κάποιον αγώνα. Αφού μάθετε να τα παρατάτε θα σας γίνει συνήθεια» (Kramer, 1968, p. 26).

Εμψύχωνε την ομάδα με εκφράσεις και παραδείγματα από τους Αρχαίους Σπαρτιάτες, τον τρόπο ζωής, τις αξίες και τη φιλοσοφία τους. «Για να πετύχουμε, όποια και αν είναι η δουλειά που έχουμε να κάνουμε, πρέπει να πληρώσουμε ένα τίμημα για την επιτυχία. Όπως όλα τα πράγματα έχουν μία τιμή, πρέπει να πληρώσετε αυτό το τίμημα  για να κερδίσετε και πρέπει να πληρώσετε για να φτάσετε στο σημείο όπου η επιτυχία θα σας είναι εφικτή. Το πιο σημαντικό, πρέπει να πληρώσετε το τίμημα για να μείνετε εκεί. Η επιτυχία δεν είναι για μερικές φορές, με άλλα λόγια, δεν θα προσπαθείτε για το σωστό κάθε τόσο, αλλά συνέχεια, κάθε στιγμή. Η νίκη είναι μια συνήθεια. Δυστυχώς και η ήττα» (Kramer, 1972, p. 35).

Ο Λομπάρντι ήταν μια αφοσιωμένη ειλικρινής προσωπικότητα , κυριευμένος από μια άσβεστη επιθυμία να πετύχει, απαιτώντας από όλους, όπως και για τον ίδιο, να δώσουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους. «Δεν θα μπορούσα ποτέ να συγχωρήσω τον εαυτό μου σε μια ήττα, γιατί ένιωθα ότι ήταν σαν να εγκατέλειπα τους παίκτες μου». Ένα χαρακτηριστικό γεγονός μεταξύ  άλλων, για το πως στήριζε την ομάδα, καταγράφεται σε ένα ταξίδι της στο Αμερικάνικο Νότο όπου εκείνη την εποχή οι φυλετικές διακρίσεις ήταν στο σύγχρονο απόγειο τους. Όταν η ομάδα κατευθύνθηκε για το δείπνο της, απαιτήθηκε  από τους τοπικούς φορείς οι αφροαμερικάνοι παίκτες της ομάδας να εισέλθουν στο εστιατόριο από την πίσω πόρτα του προσωπικού και όχι την κεντρική. Ο Λομπάρντι εξανέστη και επέβαλε σε όλη η ομάδα να χρησιμοποιεί μαζί την ίδια δευτερεύουσα είσοδο χωρίς να ενδιαφέρεται αν αυτό θα τον έκανε ανεπιθύμητο στην περιοχή ή σε μερίδα του τύπου. Μπροστά από την εποχή του, σε μια κοινωνία διχαστική, ο Λομπάρντι ήταν κατά των φυλετικών διακρίσεων και της ομοφοβίας χωρίς να υπολογίζει οποιοδήποτε κόστος ή κριτική.

Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια θαυμασμού και βαθιάς εκτίμησης του παίκτη του Ρέι Μακ Ντόναλντ. «Θα έκανα τις ασκήσεις όλη τη μέρα για τον προπονητή, θα έτρεχα μέχρι να πέσω από εξάντληση, θα έκανα οτιδήποτε γι’ αυτόν.  Μας έμαθε ότι έπρεπε να αγαπάμε ο ένας τον άλλον και να φροντίζουμε για τους άλλους παίκτες αν θέλουμε να είμαστε μια ομάδα… Είχαμε μια ώρα θεωρία χθες το βράδυ. Ξέρετε πόσα σενάρια τακτικής μας έδωσε; Δύο, μόνο δύο σενάρια σε μια ώρα. Αλλά είδαμε αυτά τα σενάρια όπως δεν τα είχαμε δει ποτέ ξανά ως τώρα, είναι μια μεγαλοφυία».

Η επιτυχία του έγκειται όχι μόνο στο γεγονός ότι ήταν μια εμπνευσμένη προσωπικότητα αλλά και μέντορας. Στην θεωρία, μπορούσε να αναλύσει στους παίκτες μια ιδέα ή τακτική  με τρόπο που τον καταλάβαιναν απόλυτα όχι μόνο πως να την εκτελέσουν αλλά κυρίως γιατί και σε ποια στιγμή του αγώνα. Κυρίως όμως εξόπλιζε τους αθλητές του με αυτοπεποίθηση και αρετές για το υπόλοιπο της ζωής τους. «Δεν έχει σημασία αν πέσεις αλλά αν θα σηκωθείς».

Συνήθιζε επίσης να λέει: «Αυτό που μου έλειπε περισσότερο δεν ήταν η ένταση, οι θεατές, ή τα παιχνίδι την Κυριακή, και σίγουρα δεν ήταν η νίκη. Ήταν η επαφή και η αλληλεπίδραση με τους παίκτες μου» (Johnson, 1969, p. 33). «Ποτέ δεν χάνεις, όμως κάποιες φορές το ρολόι τρέχει εις βάρος σου» (Kramer, 1972, p. 176).

Ο χαρισματικός προπονητής δεν έχασε, το ρολόι όμως στις 3 Σεπτεμβρίου του 1970 έτρεξε εις βάρος του και εγκατέλειψε τα εγκόσμια μόλις στην ηλικία των 57 ετών και στο απόγειο της καριέρας του έχοντας προλάβει να κερδίσει πέντε πρωταθλήματα NFL και δύο Super Bowl σε μία περίοδο μόλις εννέα ετών.

Κυκλοφορούν πολύτιμα βιβλία που πραγματεύονται την φιλοσοφία και τον τρόπο ηγεσίας του Λομπάρντι. Προτείνουμε να ξεκινήσετε με τα: «What it Takes to be no1  – Vince Lombardi on Leadership» και «The Lombardi Rules».

Μπορείτε επίσης να παρακολουθήσετε στο YouTube και στο επίσημο κανάλι NFL Films το θαυμάσιο ντοκιμαντέρ Vince Lombardi: The Coach Who Put Green Bay on the Map – A Football Life.