Ένα τέταρτο του αιώνα πριν οι ομάδες “επαναστάτησαν” και ήθελαν να κάνουν κουμάντο στο άθλημα. Όχι όμως στο ποδόσφαιρο αλλά στο μπάσκετ!

Το ποδόσφαιρο στην Ευρώπη 99 στις 100 φορές είναι το άθλημα που πρωτοπορεί και που διαφέρει. Όχι μόνο στην απήχησή του στο φίλαθλο κοινό αλλά και στους περισσότερους άλλους τομείς. Από την εμπορική εκμετάλλευση, τη διείσδυση στην περιβόητη διαφημιστική πίτα, στα τηλεοπτικά συμβόλαια. Τη μία φορά που το μπάσκετ πρωτοπόρησε και έδειξε τον δρόμο και τον τρόπο ήταν όταν οι κορυφαίες, σε δυναμική, όνομα, ιστορία και οικονομική επιφάνεια “επαναστάτησαν” ενάντια στην Παγκόσμια Ομοσπονδία και τελικά κατάφεραν τη δημιουργία του περιβόητου “σχίσματος”. Αυτό που ετοιμάζεται και με τη βούλα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να συμβεί οσονούπω μεταξύ UEFA και ομάδων με τη δημιουργία της European Super League (ESL).

Για τα λεφτά τα έκαναν όλα

Τα παραπάνω έλαβαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 όταν το ποδόσφαιρο μέσω του Champions League που δημιουργήθηκε ως συνέχεια του Κυπέλλου Πρωταθλητριών είχε αρχίσει να μαζεύει όλο το… χαρτί από τα τηλεοπτικά συμβόλαια, τις χορηγίες και τις τεράστιες εμπορικές συμφωνίες. Σε αρκετές περιπτώσεις οι ομάδες αυτές είχαν ίδιους ιδιοκτήτες και στο μπάσκετ και όπως ήταν αναμενόμενο άρχισαν να γλυκαίνονται από τα μεγάλα έσοδα (του ποδοσφαίρου) και να ορέγονται κάτι αντίστοιχο και στην πορτοκαλί μπάλα. Και κάπως έτσι ξεκίνησε η “επανάσταση” την οποία όσο και αν τα μεγέθη διαφέρουν επιχειρούν τώρα οι ιδιοκτήτες των ποδοσφαιρικών ομάδων ζητώντας να πάρουν, όπως τότε οι ομάδες μπάσκετ, την κατάσταση στα χέρια τους και να μοιράζονται τα έσοδα δίχως… μεσάζοντα την UEFA.

Γυρίζουμε λοιπόν 26 χρόνια πίσω όταν το καλοκαίρι του 1997 Παναθηναϊκός (του Παύλου Γιαννακόπουλου) και Ολυμπιακός (του Σωκράτη Κόκκαλη) έχοντας πάρει τα δύο πρώτα απανωτά Κύπελλα Πρωταθλητριών για τη χώρα μας μαζί με τον τότε ιδιοκτήτη της ΑΕΚ Γιάννη Φιλίππου που είχε μεγάλα σχέδια για τη “βασίλισσα” συμμετείχαν στις πρώτες συζητήσεις των ιδιοκτητών των άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων για να αναλάβουν αυτές τη (δι)οργάνωση της Ευρωλίγκα όπως ονομαζόταν ήδη από τη σεζόν 1996-97 για πρώτη φορά.

Ιδιοκτήτες με μεγάλες τσέπες

Τα δύο μεγάλα brand της Ρεάλ και της Μπαρτσελόνα πρωτοστάτησαν, από κοντά ο σινιόρ Λουτσιάνο Μπενετόν που είχε φτιάξει ολόκληρο αθλητικό κέντρο στο Τρεβίζο, οι Αλφρέδο Γκατσόλα και Τζόρτζιο Σερανιόλι αφεντικά της Βίρτους και της Φορτιτούντο Μπολόνια που τρώγονταν κάθε χρόνο για το ποια θα κάνει τις πιο εντυπωσιακές μεταγραφές, φυσικά η Μακάμπι του πανίσχυρου Σιμόν Μιζράχι και η Εφές του Τουντσάι Οζιλχάν που είχε ήδη αρχίσει να “σπρώχνει” εκατομμύρια για να κάνει βάλει την τουρκική ομάδα και το μπάσκετ της χώρας στον ευρωπαϊκό χάρτη.

Οι ομάδες αυτές πρωτίστως και η ΤΣΣΚΑ που είχε αρχίσει να αποδεσμεύεται από την κρατική (υπο)στήριξη και έβρισκε σιγά σιγά μέχρι και χορηγούς made in USA ζήτησαν λοιπόν το 1997 από τον τότε ισχυρό άνδρα του παγκόσμιου μπάσκετ Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς να έχουν λόγο στη διοργάνωση. Δηλαδή να συμμετέχουν στις συζητήσεις με χορηγούς, να έχουν λόγο για το μοίρασμα των τηλεοπτικών εσόδων και να μην εξαρτώνται από την FIBA. Η απάντησ του “Μπόρα” ήταν φυσικά αρνητική υποστηρίζοντας ότι οι ομάδες δεν θα μπορούσαν να “καπελώσουν” κοτζάμ παγκόσμια Ομοσπονδία.

Το λάθος του Στάνκοβιτς

Όταν ενάμιση χρόνο αργότερα έφτασε το προειδοποιητικό “τελεσίγραφο” των ομάδων προσπάθησε να κερδίσει επιπλέον χρόνο ζητώντας τις υπογραφές όλων των ιδιοκτητών των επαναστατημένων ομάδων. Όμως ακόμη και όταν αυτό συνέβη ο αείμνηστος Σέρβος παράγοντας στύλωσε τα πόδια και αρνήθηκε οποιαδήποτε συνεργασία ή “παρέμβαση” των ομάδων. Και το “πλήρωσε” πολύ ακριβά τόσο η FIBA όσο και το μπάσκετ γενικότερα αφού μόλις φέτος μετά από 23 χρόνια στα χαρακώματα οι δύο πλευρές, δηλαδή οι ομάδες (μέσω της ECA, της εταιρείας που ίδρυσαν το 2015) και η FIBA ήρθαν ξανά κοντά.

Μετά το Final-4 της Θεσσαλονίκης τον Απρίλη του 2000 οι ομάδες είχαν ήδη αποφασίσει να σηκώσουν το δικό τους μπαϊράκι και να βρουν οι ίδιες τον τρόπο να δημιουργήσουν μία νέα διοργάνωση. Οι ισπανικές ομάδες (Ρεάλ και κυρίως Μπαρτσελόνα) έπεισαν την εταιρεία τηλεφωνίας Telefonica να μπει μπροστά ως “μέγας χορηγός” που θα δελέαζε τις ομάδες. Ένας όχι άγνωστος στον κόσμο του μπάσκετ δικηγόρος ονόματι Τζόρντι Μπερτομέου που για πάνω από 15 χρόνια εργαζόταν σε διάφορα πόστα (από σύμβουλος και γενικός γραμματέας έως αντιπρόεδρος) της πρωτοπόρου ισπανικής λίγκας ACB ανέλαβε να οργανώσει τις ομάδες μέσω της ULEB δηλαδή του πανευρωπαϊκού συνδέσμου λιγκών (που είχε ως ιδρυτικά μέλη την ACB και την ιταλική Lega Basket) και να λειτουργήσει ως “αντ’ αυτού” των ομάδων που χρειάζονταν κάποιον να έχει το γενικό πρόσταγμα.

Πλούσια σε… υποσχέσεις η Telefonica

Η Telefonica παρά τις αρχικές υποσχέσεις για “ποταμό χρημάτων” που θα έρρεε στα ταμεία των ομάδων, το καλοκαίρι του 2000 στην τελική συνάντηση των εκπροσώπων των ομάδων που έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη πριν την εξαγγελία δημιουργίας της (νέας) διοργάνωσης πρότεινε τελικά πολύ λιγότερα και κάποιες ομάδες άρχισαν να μην πιστεύουν και τόσο πολύ στην υποσχόμενη “άνοιξη του μπάσκετ”. Μία από αυτές ήταν και ο Παναθηναϊκός (παρότι τότε ο Θανάσης Γιαννακόπουλος ήταν υπέρμαχος της Ευρωλίγκα) που μαζί με τη Μακάμπι αντέδρασαν και αποχώρησαν από τις συζητήσεις αφού δεν πήραν τις εγγυήσεις που θα ήθελαν. Για τις υπόλοιπες ομάδες όμως δεν υπήρχε γυρισμός, δεν θα μπορούσαν να κάνουν πίσω και να επιστρέψουν στη FIBA μετά τα όσα είχαν προηγηθεί.

Έτσι τη σεζόν 2000-01 οι ομάδες “αρπάζουν” μέχρι και τον τίτλο της διοργάνωσης (EuroLeague) η FIBA αναγκάζεται για να διαφέρει να μετονομάσει τη δική της διοργάνωση στο όχι και τόσο εύηχο Suproleague και να σκαρώσει από το μηδέν μέσα σε λίγες μέρες κάτι διαφορετικό ποντάροντας στην ποικιλία των ομάδων και των χωρών. “Άνοιξε” τη συμμετοχή σε περισσότερες ομάδες που μέχρι τότε δεν είχαν παίξει ποτέ στη διοργάνωση αλλά το πείραμά της κράτησε όλο κι όλο ένα χρόνο αφού έχασε εμπορικές συμφωνίες από την απώλεια όλων των βαριών χαρτιών του ευρωπαϊκού μπάσκετ.

Διοργάνωση εξπρές

Η Ευρωλίγκα της ULEB από την πλευρά της λόγω της “απώλειας” Παναθηναϊκού, Μακάμπι και Εφές υποχρεώθηκε να “σκαρώσει” τρεις ομάδες όπως οι Λόντον Τάουερς που είχαν διοικητικό ηγέτη τον μετέπειτα ιδιοκτήτη του Ρεθύμνου Κωστή Ζομπανάκη (και προπονητή τον πολλά χρόνια αργότερα πρωταθλητή του ΝΒΑ με τους Τορόντο Ράπτορς Νικ Νερς), τους… Λουγκάνο Σνέικς από την Ελβετία και να δημιουργήσουν από το μηδέν τους περιβόητους Σεντ Πίτερσμπουργκ Λάιονς, μέσω του παντοδύναμου, τότε, ατζέντη Λουτσιάνο Καπικιόνι ο οποίος έφτιαξε ομάδα με τους τοπ πελάτες του που δεν είχαν βρει ομάδα.

Όλοι χαμένοι

Το φινάλε της παρθενικής σεζόν (2000-01) της Ευρωλίγκα βρήκε άπαντες χαμένους κυρίως όμως τη FIBA αφού το καθιερωμένο Final-4 της δεν είχε την απήχηση προηγούμενων διοργανώσεων και αναγκάστηκε να κάνει πίσω όταν Παναθηναϊκός, Μακάμπι, Εφές και ΤΣΣΚΑ ανέβηκαν στο “αρμα” της Ευρωλίγκα.

Η Παγκόσμια Ομοσπονδία (FIBA) προσπάθησε με συνεχείς καταγγελίες και προσφυγές να “βγάλει” παράνομη την Ευρωλίγκα των ομάδων αλλά σχεδόν πάντα εισέπραττε αρνήσεις από τις αρμόδιες αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ δεν “έπιασαν” ούτε οι απειλές (σε ομάδες και Ομοσπονδίες) στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας και οι αποκλεισμοί (διαιτητών κ.α.) από τις διοργανώσεις της αφού η Ευρωλίγκα άντεξε σε όλους τους κραδασμούς και τις πιέσεις. Γιατί Ευρωλίγκα ήταν και παραμένουν οι ίδιες οι ομάδες.

Οι οποίες ομάδες ειδικά μέσα στη δεκαετία των ’00ς παρότι δεν είχαν ποτέ τα έσοδα που περίμεναν ή τους υποσχέθηκαν δεν θα μπορούσαν να επιστρέψουν με την… ουρά στα σκέλια σε μία FIBA που τότε ήταν σαν να είχε χάσει τη γη κάτω από τα πόδια της στο ευρωπαϊκό μπάσκετ και πειραματιζόταν με αμφιβόλου επιτυχίας και διάρκειας νέες ευρωπαϊκές διοργανώσεις που όσο γρήγορα εμφανίζονταν άλλο τόσο γρήγορα… εξαφανίζονταν από την ιστορία.