Ακόμη ένα Παγκόσμιο Κύπελλο είναι προ των πυλών και λίγο πριν το πρώτο τζάμπολ της 19ης φοράς της διοργάνωσης το Apexsports.gr παρουσιάζει την εξέλιξη του θεσμού και κάνει μια αναδρομή σε πρόσωπα, ομάδες και στιγμές που άφησαν το στίγμα τους.

Η αρχή

Η γέννηση του θεσμού του Παγκοσμίου Κυπέλλου σε επίπεδο διακήρυξης χρονολογείται το 1948.

Ο Άγγλος γενικός γραμματέας της FIBA Ρενάτο Γουίλιαμ Τζόουνς, κατέθεσε μια πρόταση ενώπιον του συνεδρίου της παγκόσμιας ομοσπονδίας, που διεξαγόταν στο Λονδίνο στο περιθώριο της 14ης Ολυμπιάδας και έγινε δεκτή και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης ή αλλιώς Μουντομπάσκετ είχε μόλις γεννηθεί.

Η πρώτη διοργάνωση ήταν στην Αργεντινή, αφού ήταν η μόνη χώρα που κατέθεσε υποψηφιότητα και το πρώτο τζάμπολ έγινε στις 22/10 το 1950.

Από τότε πολλά έχουν αλλάξει, όπως ο αριθμός των ομάδων που συμμετέχουν, το όνομα της διοργάνωσης, και φυσικά πρόσφερε ιστορικές στιγμές σε ομάδες και φιλάθλους.

Οι 18 διοργανώσεις και οι νικητές τους:

1950 – ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

Οι ομάδες που έλαβαν μέρος κλήθηκαν να αγωνιστούν μέσα στην καρδιά του φθινοπώρου (22 Οκτωβρίου – 3 Νοεμβρίου) και ήταν μόλις δέκα στο σύνολο.
Η Ωκεανίας δεν είχε εκπρόσωπο, αφού δεν προβλεπόταν, και καμία ομάδα από την Ασία δεν δέχτηκε να κάνει το μακρύ ταξίδι μέχρι τη Λατινική Αμερική.
Έτσι εθνικές ομάδες μόνο από Αφρική, Ευρώπη και Αμερική ανταγωνίστηκαν για τον τίτλο της κορυφαίας.
Τελικά Αργεντινή και οι ερασιτέχνες -από ομάδες εταιρειών όπως η Chevrolet και η Caterpilar- που προτιμούσαν να στέλνουν οι ΗΠΑ εκείνα τα χρόνια, έφτασαν στον μεγάλο ματς του ενιαίου τελικού ομίλου,όπως προέβλεπε το σύστημα διεξαγωγής, με τους διοργανωτές να κατακτούν το χρυσό, επικρατώντας των αντιπάλων τους με 64-50.

MVP όλου του τουρνουά αναδείχθηκε ο 23χρονος Αργεντίνος, Όσκαρ Φούρλονγκ, σημειώνοντας 11.2 πόντους ανά παιχνίδι, περνώντας στο πάνθεον της ιστορίας, αφού αυτόματα έγινε ο πρώτος πολυτιμότερος παίκτης στην ιστορία των Παγκοσμίων Πρωταθλημάτων.

1954 – ΒΡΑΖΙΛΙΑ

Στη Λατινική Αμερική έγινε και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1954, με τη Βραζιλία να αναλαμβάνει τη μεγάλη διοργάνωση, η οποία είχε έδρα το Σάο Πάολο στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 400 χρόνια από την ίδρυση της πόλης.
Όμως μια κακοκαιρία που έπληξε την πόλη, λίγο πριν τη διοργάνωση προκάλεσε κατάρρευση στην οροφή του σταδίου που θα γίνονταν οι αγώνες με αποτέλεσμα τη μετακόμιση της διοργάνωσης στο Ρίο ντε Τζανέιρο.

Το 2ο Παγκόσμιο Κύπελλο είχε 12 ομάδες σε τέσσερις ομίλους των τριών και με την παντελή απουσία ομάδων από το σοσιαλιστικό μπλοκ καθώς οι βραζιλιάνικες αρχές αρνήθηκαν να εκδώσουν βίζα στους σοβιετικούς αξιωματούχους.
Οι ΗΠΑ του Κίρμπι Μίντερ πήραν το χρυσό μετάλλιο, με τους «καριόκας» να κατακτούν τη δεύτερη θέση και τις Φιλιππίνες, με ηγέτη τον Κάρλος Λοϊζάγκα, να κλείνουν την πρώτη τριάδα και να γίνονται η πρώτη, και μοναδική μέχρι σήμερα, εκπρόσωπος της Ασίας που έχει ανέβει στο βάθρο.

MVP της διοργάνωσης ήταν ο Ουρουγουανός Όσκαρ Μόλια, με 18.6 πόντους ανά αγώνα.

1959 – ΧΙΛΗ

Και το τρίτο Παγκόσμιο Κύπελλο διεξήχθη στη Νότια Αμερική καθώς οι αγώνες του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος μπάσκετ έγιναν σε πέντε πόλεις της Χιλής, με την τελική φάση να διεξάγεται στην πρωτεύουσα Σαντιάγκο.

Η Βραζιλία ευτύχησε να έχει στις τάξεις της τον μετέπειτα MVP της διοργάνωσης, Αμάουρι Πάσος, που με 15.2 πόντους ανά αγώνα την οδήγησε στην κατάκτηση του πρώτου χρυσού μεταλλίου στην ιστορία της.
ΗΠΑ και Χιλή πήραν αργυρό και χάλκινο μετάλλιο αντίστοιχα, με τις εκπροσώπους της Ευρώπης να μένουν για άλλη μία φορά εκτός βάθρου.

1963 – ΒΡΑΖΙΛΙΑ

Μέσα σε λίγα χρόνια, η Βραζιλία, φιλοξένησε για δεύτερη φορά το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, αφού οι Φιλιππίνες στις οποίες είχε δοθεί αρχικά το χρίσμα, αρνήθηκαν να δεχθούν στο έδαφός τους τις εκπροσώπους των σοσιαλιστικών χωρών.

Η Βραζιλία κατέκτησε το τρόπαιο για δεύτερη σερί φορά και έγινε έτσι η πρώτη ομάδα που κατάφερε κάτι τέτοιο στην ιστορία του θεσμού.

Την δεύτερη και την Τρίτη θέση κατέκτησαν Γιουγκοσλαβία και Σοβιετική Ένωση αντίστοιχα βάζοντας για πρώτη φορά στο ομάδας της «Γηραιάς Ηπείρου».

Οι ΗΠΑ έμειναν για πρώτη φορά στην ιστορία τους εκτός βάθρου γνωρίζοντας τρεις διαδοχικές ήττες στην πρώτη φάση του τουρνουά. Για τους πρωταθλητές Βραζιλιάνους, πολυτιμότερος για μία ακόμη φορά ήταν ο Αμάουρι Πάσος.

1967 – ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ

Το πέμπτο Μουντομπάσκετ έκανε χώρα στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, συνεχίζοντας την παράδοση που ήθελε τη διοργάνωση να διεξάγεται σταθερά στη Νότια Αμερική.

Αυτή την φορά, η Σοβιετική Ένωση κατέκτησε την πρώτη θέση και το χρυσό μετάλλιο, με τη Γιουγκοσλαβία του MVP Ίβο Ντανέου, να παίρνει το αργυρό και τη Βραζιλία το χάλκινο.

1970 – ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ

Δύο δεκαετία από την έναρξη του το Μουντομπάσκετ, ήρθε στην Ευρώπη και μάλιστα στα Βαλκάνια. Πέντε πόλεις της τότε ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, φιλοξένησαν τη διοργάνωση στην οποία συμμετείχαν δεκατρείς ομάδες.

Η οικοδέσποινα πήρε το χρυσό μετάλλιο, την ίδια ώρα που οι Σοβιετικοί πήρα το χάλκινο. MVP της διοργάνωσης, ήταν η εμβληματική φιγούρα του ρώσικου μπάσκετ, Σεργκέι Μπέλοφ.

https://www.youtube.com/watch?v=MjT3t49XPNA

1974 – ΠΟΥΕΡΤΟ ΡΙΚΟ

Πέρασα επτά χρόνια μετά από τον θρίαμβο του Μοντεβιδέο και η Σοβιετική Ένωση έγινε ξανά παγκόσμια πρωταθλήτρια, επικρατώντας στον μεγάλο τελικό της Γιουγκοσλαβίας, με 82-79.

Το χάλκινο μετάλλιο βρέθηκε σε αμερικάνικα χέρια αφού οι ΗΠΑ νίκησαν στο μικρό τελικό της διοργάνωσης την Κούβα με 83-70. Πρώτος σκόρερ του τουρνουά, ήταν ο Μεξικανός Αρτούρο Γκερέρο, με 27 πόντους μ.ο ενώ MVP αναδείχθηκε ο Γιουγκοσλάβος γκαρντ, Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς.

1978 – ΦΙΛΙΠΠΙΝΕΣ

Οι Γιουγκοσλάβοι απέναντι στους Σοβιετικούς για άλλη μια φορά με τους «πλάβι» όμως να επικρατούν αυτοί τη φορά στο νήμα, με 82-81.
Στην τρίτη θέση, κατακτώντας ένα ακόμα μετάλλιο, βρέθηκαν οι Βραζιλιάνοι.

1982 – ΚΟΛΟΜΒΙΑ

Σε αυτό το τουρνουά έγινε η επιστροφή των Σοβιετικών στην κορυφή του κόσμου, αφού η ομάδα του Αλεξάντερ Γκομέλσκι επιβλήθηκε των ΗΠΑ,με 95-94, σε έναν από τους πιο αμφίρροπους τελικούς της ιστορίας.
Το χάλκινο μετάλλιο πήγε στη Γιουγκοσλαβία, που επικράτησε στον μικρό τελικό της Ισπανίας, με 119-117. MVP της διοργάνωσης ο Αμερικανός Ντοκ Ρίβερς.

1986 – ΙΣΠΑΝΙΑ

Το 1986 ήρθε και η σειρά της Ελλάδας να πάρει μέρος για πρώτη φορά στη διοργάνωση και κατέκτησε την 10η θέση ανάμεσα σε 24 ομάδες.
Η ομάδα των ΗΠΑ κατέκτησε τον δεύτερο παγκόσμιο τίτλο της επικρατώντας της Σοβιετικής Ένωσης στον μεγάλο τελικό με 87-85.

Στον μικρό τελικό, η Γιουγκοσλαβία συνέτριψε τη Βραζιλίαμε 117-91. MVP αναδείχθηκε ο αδικοχαμένος Ντράζεν Πέτροβιτς, ενώ πρώτος σκόρερ ο Νίκος Γκάλης, με 33.7 πόντους ανά αγώνα, ένας μέσος όρος πόντων που αποτελεί ρεκόρ στο θεσμό και παραμένει «στοιχειωμένο» μέχρι σήμερα.

https://www.youtube.com/watch?v=KxCd_ZOxsTc

1990 – ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

Μετά από 40 χρόνια , το τουρνουά επέστρεψε εκεί που ξεκίνησαν όλα, στην Αργεντινή. Ένα τουρνουά που σημαδεύτηκε από την τελευταία παράσταση μίας από τις καλύτερες ομάδες που εμφανίστηκε ποτέ στο άθλημα.
Ο λόγος φυσικά για την Γιουγκοσλαβία των Ντράζεν Πέτροβιτς,Τόνι Κούκοτς, Βλάντε Ντίβατς, Ζάρκο Πάσπαλι, Ζόραν Σάβιτς και Ζέλικο Ομπράντοβιτς, υπό την καθοδήγηση του Ντούσαν Ίβκοβιτς και κατέκτησε τον τίτλο αφήνοντας το αντίπαλο δέος της Σοβιετικής Ένωσης των Αλεξάντερ Βολκόφ και Σεργκέι Μπαζάρεβιτς στη δεύτερη θέση, επικρατώντας με 92-75, με τον Κούκοτς να διακρίνεται ως MVP της διοργάνωσης.
Το χάλκινο μετάλλιο κατέληξε στους Αμερικάνους, οι οποίοι κέρδισαν στον μικρό τελικό στην παράταση το Πουέρτο Ρίκο, με 107-105.
Η Ελλάδα, τερμάτισε στην 6η θέση, και ξεχώρισε ο Παναγιώτης Γιαννάκης που ήταν τρίτος σκόρερ του τουρνουά με 25,6 πόντους μ.ο ανά αγώνα.

1994 – ΚΑΝΑΔΑΣ

Η διοργάνωση στο Τορόντο του Καναδά είναι εξ ολοκλήρουτων ΗΠΑ που έμεινε στην ιστορία ως η δεύτερη «Dream Team» μετά την πρώτη που έκανε την εμφάνισή της στη Βαρκελώνη και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992.

Οι Αμερικάνοι υπέταξαν όποιον βρήκαν μπροστά τους, κατακτώντας ανενόχλητο τον τίτλο, έχοντας στη σύνθεσή τους παίκτες όπως ο Ρέτζι Μίλερ, ο μετέπειτα MVP του τουρνουά Σακίλ Ο’ Νιλ ,ο Σον Κεμπ, ο Ντομινίκ Γουίλκινς, ο Αλόνσο Μόουρνινγκ και ο Μαρκ Πράις.

Η Ελλάδα βρέθηκε στην 4η θέση (υψηλότερη της ιστορίας της στη διοργάνωση μέχρι το 2006), αφού είχε την ατυχία να συναντήσει τους Αμερικάνους στον ημιτελικό και να ηττηθεί με 97-58, κρατώντας τους όμως κάτω από τους 100 πόντους, κάτι που έγινε μόνο μία φορά σε όλο το τουρνουά.
Ο μεγάλος τελικός ανάμεσα στην «Dream Team» και τη Ρωσία ήταν μαγικός, με τους Αμερικανούς να συντρίβουν την αντίπαλο, με 137-91.
Η Κροατία θα επικρατήσει της Ελλάδας με 78-60, κατακτώντας το χάλκινο μετάλλιο. Πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης αναδείχθηκε ο Αυστραλός, Άντριου Γκέιζ με 23.8 πόντους ανά αγώνα.

1998 – ΕΛΛΑΔΑ

Η διοργάνωση του 13ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος ανατέθηκε στην Αθήνα και η Eθνική Ελλάδας, ήθελε να εκμεταλλευτεί την ώθηση που θα τις έδινε το κοινό της και να κατακτήσει το πρώτο της μετάλλιο στον θεσμό.

Οι ΗΠΑ κατέβαιναν χωρίς τα μεγάλα τους αστέρια στη διοργάνωση και έκανε ακόμα πιο πιθανό ένα τέτοιο ενδεχόμενο.Μετά τη νίκη στον προημιτελικό απέναντι στους Ισπανούς με 69-62 οι προσδοκίες έδειχναν ότι θα δικαιωθούν.

Ο ημιτελικός απέναντι στη Σερβία ήταν μία ευκαιρία να φύγει το φάντασμα των «πλάβι» που στο Ευρωμπάσκετ του 95’, το οποίο είχε λάβει χώρα ξανά στην Αθήνα, είχαν κερδίσει δύο φορές την Ελλάδα μέσα στο σπίτι της.
Όμως η ομάδα του Ζέλικο Ομπράντοβιτς αποδείχθηκε πιο ψύχραιμη επικρατώντας ξανά με 78-73 την ώρα που οι Ρώσοι κέρδιζαν την ομάδα των Αμερικανών με 66-64 παίρνοντας το δεύτερο εισιτήριο για τον μεγάλο τελικό.

Οι Σέρβοι κατάφεραν για μία ακόμη φορά να κατακτήσουν το χρυσό μετάλλιο επικρατώντας της «αρκούδας» με 64-62 και ο «Ζοτς» έγινε ο πρώτος, και μοναδικός μέχρι σήμερα, που έχει κατακτήσει το τρόπαιο και ως παίκτης και ως προπονητής.

Το χάλκινο βρέθηκε σε αμερικάνικα χέρια, αφού οι ΗΠΑ νίκησαν εύκολα την οικοδέσποινα Ελλάδα στο μικρό τελικό, με 84-61.

MVP της διοργάνωσης ήταν ο Ντέγιαν Μποντίρογκα και πρώτος σκόρερ, ο Ισπανός Αλμπέρτο Ερέρος, με 17.9 πόντους ανά παιχνίδι.

2002 – ΗΠΑ

Οι Αμερικανοί αν και θα πήγαινα και πάλι χωρίς όλα τα μεγάλα τους αστέρια, θεωρούνταν φυσικά φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου καθώς αγωνίζονταν εντός έδρας.

Η Σερβία όμως έκανε τη έκπληξη στην προημιτελική φάση επικρατώντας με 81-78 στο μεταξύ τους ματς αποκλείοντάς τους από τη συνέχεια.

Οι «πλάβι» έφτασαν τελικά για 5η φορά στην κατάκτηση του τίτλου, επικρατώντας των Αργεντινών με 84-77 στην παράταση, σε έναν από τους πιο επεισοδιακούς τελικούς στην ιστορία.

Το χάλκινο κατέληξε στη Γερμανία του μεγάλου Ντιρκ Νοβίτσκι, η οποία επικράτησε στον μικρό τελικό της έκπληξης του τουρνουά,Νέας Ζηλανδίας, με 117-94.

MVP και πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης ήταν ο Ντιρκ Νοβίτσκι με 24 πόντους μ.ο ανά αγώνα

2006 – ΙΑΠΩΝΙΑ

Ένα σκαλί πριν από την κορυφή του κόσμου έφτασε η Ελλάδα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ιαπωνία, αφού οι παίκτες του Παναγιώτη Γιαννάκη πραγματοποίησαν μία ανεπανάληπτη αήττητη πορεία μέχρι και τον τελικό όπου λύγισαν απέναντι στην Ισπανία, από την οποία ηττήθηκαν με 70-47.

Το αξιοσημείωτο βέβαια, αποτέλεσε η ιστορική νίκη απέναντι στις ΗΠΑ του Λεμπρόν Τζέιμς, του Ντουέιντ Γουέιντ και άλλων μεγάλων αστέρων, με 101-95,στον ημιτελικό της διοργάνωσης.

Το χάλκινο μετάλλιο κατέκτησαν οι Αμερικανοί, νικώντας στον μικρό τελικό την Αργεντινή, με 96-81. MVP της διοργάνωσης ο Πάου Γκασόλ, πρώτος σκόρερ ο τότε άσος των Χιούστον Ρόκετς Γιάο Μινγκ, με 25.3 πόντους ανά παιχνίδι.

2010 – ΤΟΥΡΚΙΑ

Το 2010 ήταν η σειρά της Τουρκίας να της ανατεθεί άλλη μία μεγάλη διοργάνωση μετά το Ευρωμπάσκετ το 2001.

Η γειτονική χώρα, άρπαξε την ευκαιρία και εκμεταλλευόμενη τη δύναμη της έδρας έφτασε ως τον τελικό αφού απέκλεισε νωρίτερα στα ημιτελικά τη Σερβία (83-82), η οποία με τη σειρά της είχε αποκαθηλώσει τους κατόχους του τίτλου Ισπανούς, νικώντας με 82-79.

Πιο νωρίς βέβαια οι «φούριας ρόχας» είχαν προλάβει να δώσουν ακόμη μια “σφαλιάρα” στην Ελλάδα επικρατώντας με 80-72 στη φάση των «16», στο τελευταίο επίσημο ματς του Δημήτρη Διαμαντίδη με τη «γαλανόλευκη».

Τον τίτλο κατέκτησαν οι ΗΠΑ, με ηγέτη τον MVP της διοργάνωσης Κέβιν Ντουράντ μην αφήνοντας περιθώρια αμφισβήτησης της ανωτερότητάς του και επικρατώντας τελικά της οικοδέσποινας Τουρκίας στον τελικό με 81-64, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του Χέντο Τούρκογλου

Το χάλκινο μετάλλιο πήγε τη Λιθουανία που επικράτησε της Σερβίας με 99-88 στο μικρό τελικό. Πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης ήταν ο Αργεντίνος Λούις Σκόλα με 27,1 πόντους ανά αγώνα.

2014 – ΙΣΠΑΝΙΑ

Η Ισπανία ήθελε οπωσδήποτε να επιστρέψει στην κορυφή, εκμεταλλευόμενη όση ενέργεια θα τις έδινε το κοινό της, αλλά είδε τους πρωταθλητές Ευρώπης, Γάλλους, να της κόβουν το δρόμο στα προημιτελικά.

Το τουρνουά ήταν ένας ακόμα θρίαμβος για τις ΗΠΑ, που στον τελικό ισοπέδωσαν με 129-92 τη Σερβία, η οποία στο δρόμο της απέκλεισε και την Ελλάδα στη φάση των «16» επικρατώντας με 90-72.

Οι Αμερικάνοι σηκώσα τον 5ο τους τίτλο και φτάνοντας στην κορυφή τους «πλάβι», που έχουν επίσης πέντε.

Το χάλκινο μετάλλιο κατέκτησε η Γαλλία κόντρα στη Λιθουανία στον μικρό τελικό που έληξε με σκορ 95-93.
MVP της διοργάνωσης αναδείχθηκε ο Κάιρι Ίρβινγκ ενώ πρώτος σκόρερ ήταν ο Πουερτορικανός Τζέι Τζέι Μπαρέα με 22 πόντους ανά αγώνα.

2019 – ΚΙΝΑ

Η διοργάνωση φιλοξενήθηκε στην Κίνα και σχεδιάστηκε να πραγματοποιηθεί το 2019 αντί για το 2018. Έτσι έγινε το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης από το 1967 που δεν έγινε την ίδια χρονιά με το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου αλλά ένα χρόνο μετά. Επιπλέον, για πρώτη φορά έλαβαν μέρος 32 χώρες αντί για 24 που συμμετείχαν μέχρι και το 2014.
Η Ισπανία κατέκτησε τον δεύτερο τίτλο της μετά τη νίκη της επί της Αργεντινής με 95-75 στον τελικό. Η Γαλλία κέρδισε το χάλκινο μετάλλιο για δεύτερη συνεχόμενη φορά επικρατώντας της Αυστραλίας στον μικρό τελικό για την 3η θέση.
Η Ελλάδα βρέθηκε στην 11η θέση έχοντας μια αρκετά μέτρια παρουσία που δεν άφησε περιθώρια για κάτι καλύτερο στη διοργάνωση.