Πριν από 30 χρόνια, ο προπομπός του Πιτίνο, Τζίμι Βαλβάνο έδωσε την καλύτερη και πιο αυθεντική ομιλία από προπονητή μπάσκετ, λίγες μέρες πριν πεθάνει.

Υπάρχουν άνθρωποι των οποίων η παρουσία αγγίζει τα όρια του μύθου. Διαβάζεις το όνομα τους, αυτόματα ξέρεις πως είχαν πράξει κάτι σπουδαίο, αλλά επί της ουσίας δεν γνωρίζεις τι πραγματικά είχαν κάνει. Πιθανότητα στην νέα γενιά των φίλων του μπάσκετ, το ονοματεπώνυμο του Τζίμι Βαλβάνο δεν λέει τίποτα. Γι’ αυτούς που μεγάλωσαν, όμως, τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90 αποτέλεσε ένα τεράστιο πρότυπο. Ήταν ο απόλυτος νικητής του μπάσκετ, αλλά κυρίως της ζωής. Ήταν ένας πραγματικός μύθος (sic), ο οποίος σαν σήμερα θα συμπλήρωνε το 79o έτος της ηλικίας του. 

Ήταν ο… πρώτος Πιτίνο

Ο Βαλβάνο γεννήθηκε στις 10 Μαρτίου του 1946 από Ιταλούς μετανάστες στην περιοχή Κορόνα του Κούινς, ένα τέταρτο μακριά από την «ελληνική» Αστόρια. Πήρε όλο το μεσογειακό ταμπεραμέντο των γονιών του, αλλά και του συγκεκριμένου προαστίου της Νέας Υόρκης και το… ενίσχυσε έχοντας ως πρότυπο τον Βινς Λομπάρντι, τον (επίσης Ιταλικής καταγωγής) προπονητή των Γκριν Μπέι Πάκερς, ο οποίος θεωρείται ως τις μέρες μας ο κορυφαίος στην ιστορία του NFL. 

O Βαλβάνο ήταν ο προπομπός, ίσως στο πιο… αυθεντικό, του Ρικ Πιτίνο. Μάλιστα ω της σύμπτωσης, το 1975 ανέλαβε τα ηνία του Αιόνα (το οποίο καθοδηγεί στις μέρες μας ο πρώην προπονητής του Παναθηναϊκού) και μετά από μια επιτυχημένη πενταετία πήρε προαγωγή για το Νορθ Καρολάινα Στέιτ. Η κληρονομιά που αναλάμβανε ήταν βαριά, καθώς είχε πάρει την θέση του εμβληματικού Νορμ Σλόαν, ο οποίος είχε οδηγήσει τη Wolfpack στην κατάκτηση του ιστορικού τίτλου το 1974, δίνοντας τέλος στα επτά σερί πρωταθλήματα του UCLA του Τζον Γούντεν! 

Λίγοι περίμεναν ότι ο… φαφλατάς Βαλβάνο θα τα κατάφερνε, αλλά μέσα σε τρία χρόνια, πέτυχε κάτι που έμοιαζε ακατόρθωτο: Το Νορθ Καρολάινα Στέιτ έφτασε στην κορυφή νικώντας με τον πιο απίθανο τρόπο, το Χιούστον του Ακίμ Ολάζουον και του Κλάιντ Ντρέξλερ, στον τελικό του φάιναλ-φορ στο Νιου Μέξικο. 

Τόσο το νικητήριο φόλοου κάρφωμα του Λορέντζο Τσαρλς, όσο κυρίως ο συγκλονιστικά αυθόρμητος πανηγυρισμός του Βαλβάνο, ο οποίος έτρεχε στο… πουθενά με υψωμένες τις γροθιές θεωρούνται κλασικές στιγμές στην ιστορία του μπάσκετ. 

Για την θητεία του στην «αγέλη των λύκων», υπάρχουν αμέτρητες σημαντικές ιστορίες. Τους οδήγησε σε αρκετές επιτυχίες, ανέδειξε ουκ ολίγους ΝΒΑers, από τον Νέιτ Μακ Μίλαν και τον Θερλ Μπέιλι, ως τον αδικοχαμένο Κρις Ουάσμπερν και τον Τομ Γκουλιότα, ενώ «έκλεψε» για ένα χρόνο από τον ΠΑΟΚ, τον Παναγιώτη Φασούλα την σεζόν 1985-86. 

Η πιο μεγάλη του μάχη

Όλες, όμως ωχριούν, μπροστά στον τεράστιο αγώνα που έδωσε για να βοηθήσει τους καρκινοπαθείς. Ο ίδιος διαγνώστηκε με αδενοκαρκίνωμα, μια πολύ επιθετική μορφή που ξεκινάει από τους πνεύμονες και εξαπλώνεται σε όλα τα κόκκαλα, τον Ιούνιο του 1992, όταν πια είχε αποχωρήσει από το Νορθ Καρολάινα Στέιτ και είχε γίνει ο κορυφαίος τηλεοπτικός αναλυτής του NCAA στο ESPN. 

Στις 4 Μαρτίου του 1993, στα 10 χρόνια από την επέτειο του τίτλου της Wolfpack, στα ετήσια βραβεία ESPY του ESPN, έδωσε ίσως την καλύτερη και πιο αυθεντική ομιλία από προπονητή μπάσκετ. 

Αν απομονώσει κανείς την εικόνα του την ώρα που στέκεται όρθιος, είναι αδύνατο να πιστέψει πως αυτός ο άνθρωπος βάδιζε με σπριντ προς τον θάνατο. Ο λόγος του ήταν τόσο στιβαρός, αλλά και η εν γένει εικόνα του, που παρέπεμπε στις μέρες που οδηγούσε σε επιτυχίες τις ομάδες του στο NCAA. 

Η αλήθεια, όμως, ήταν τελείως διαφορετική… 

Ο Βαλβάνο ανέβηκε και κατέβηκε στην σκηνή του Μάντισον Σκουέρ Γκάρντεν υποβασταζόμενος από τον μεγάλο του αντίπαλο, αλλά στενό φίλο του Μάικ Σιζέφσκι, και τον συνεργάτη του στο ESPN Ντικ Βαϊτάλ. Γνώριζε πως του απέμεναν στην καλύτερη περίπτωση μερικοί μήνες και φρόντισε να δώσει μια ομιλία που ενέπνευσε πολύ κόσμο και κυρίως σηματοδότησε την έναρξη του «Jimmy V foundation for cancer research». 

«Χρειάζομαι την βοήθεια σας, χρειαζόμαστε χρήματα για την έρευνα (του καρκίνου). Μπορεί να μην σώσει την δική μου ζωή, αλλά μπορεί να σώσει την ζωή των παιδιών μου ή την δική σας», είπε και τα λόγια του έπιασαν τόπο, καθώς στα 30 χρόνια που ακολούθησαν, το ίδρυμα του έχει συγκεντρώσει 310 εκατομμύρια δολάρια και έχει καθοριστική συμβολή στην έρευνα για την επάρατη νόσο… 

Κάθε δευτερόλεπτο της εκπληκτικής του ομιλίας έχει την δική του αξία. Ξεκίνησε λέγοντας πως δεν έχει κάποιο κείμενο στο auto cue μπροστά του και πως θα μιλούσε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στα βραβεία. Ίσως να είχε κάνει κάποια προεργασία, αλλά η ροή του λόγου του και η συγκρότηση της σκέψης του, θα μπορούσαν να διδάσκονται σε πανεπιστήμια για το πώς κάποιος πρέπει να μιλάει μπροστά σε κοινό. 

Η μνημειώδης αντίδραση

Προς τα μέσα της ομιλίας του, είδε ότι στο auto cue του έγραφαν «30 δευτερόλεπτα», δηλαδή πως θα έπρεπε να τελειώσει μέσα σε μισό λεπτό. Η αντίδραση του υπήρξε μνημειώδης. «Με νοιάζει εμένα τώρα αυτή η οθόνη; Έχω όγκους μέσα σε όλο μου το σώμα και θα με ενδιαφέρει τώρα κάποιος τύπος εκεί πίσω που μου λέει ότι έχω 30 δευτερόλεπτα». Αμέσως μετά είπε κάτι στα ιταλικά, έκανε hi-five με τον Ντικ Βαιτάλ ο οποίος περίμενε καρτερικά δίπλα του και το κοινό ξέσπασε σε έντονα γέλια. 

Όμως ίσως το σημαντικότερο απόφθεγμα του ήταν στον επίλογο του. «Όλοι με ρωτάνε πως τα καταφέρνεις στην καθημερινότητα σου; Η απάντηση είναι ότι υπάρχουν τρία πράγματα που πρέπει να κάνουμε κάθε μέρα. Το Νο1 είναι να γελάς. Το δεύτερο είναι να σκέφτεσαι και το Νο3 είναι να εκφράζεις τα συναισθήματα σου με δάκρυα, είτε είναι χαράς, είτε θλίψης. Αν γελάς, σκέφτεσαι και κλαις, έχεις μια γεμάτη μέρα. Αυτή είναι μια τρομερή μέρα. Αν το κάνεις επτά μέρες την εβδομάδα, θα έχεις κάτι ξεχωριστό». 

Μετά από 56 μέρες, στις 28 Απριλίου του 1993, ο Βαλβάνο έφυγε από την ζωή… 

Αξίζει να δείτε το βίντεο του ESPN με την ομιλία του και τα σχόλια του Ντικ Βαιτάλ.